تاثیرکاربرد نیتروژن و فسفر بر عملکرد و برخی ویژگی های خرما در منطقه ی میناب

 از دیرباز کشت و پرورش خرما سهم ارزنده ای در پایداری و بهبود زندگی جوامع فقیر روستایی و مناطق دورافتاده داشته است. ایران دومین تولید کننده ی خرما در جهان است و میناب، یکی از شهرهای شرقی استان هرمزگان واقع در جنوب کشور، از اصلی ترین تولید کنندگان این محصول است. کشت و کار این محصول منبع اصلی درآمد اکثر کشاورزان میناب است که برای حفظ سودآوری این صنعت، عملیات مدیریت باغ مانند استفاده از مقدار مناسب کود مورد نیاز است. سالانه با هر برداشت، عناصرتغذیه ایی خاک در مقادیر مختلف از خاک تخلیه می گردند. این مقادیر بطور میانگین در یک باغ یک هکتاری با 121 اصله نخل برای نیتروژن (N) و فسفر (P) به ترتیب در حدود 42 و (kg) 11 می باشد که در صورت عدم جایگزینی بهینه ی آن بر کمیت و کیفیت محصول تاثیر منفی بر جای می گذارد. بنابر این در این آزمایش، با هدف جایگزینی عناصرغذایی از دست رفته ی خاک ، تاثیر کاربرد سطوح مختلف N و P بر باردهی و ویژگی-های میوه در چرخه های پیاپی باردهی خرمای رقم مرداسنگ، رقم تحت کشت گسترده در منطقه ی میناب، ارزیابی شد.

این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به مدت شش سال روی درختان شش ساله در سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میناب انجام شد. هدف از انجام آزمایش نیز بررسی تاثیر کاربرد عناصر غذایی N و P بر عملکرد و برخی ویژگی های خرمای رقم مرداسنگ بود. متغیر های مستقل، سطوح مختلفN (0، 150، 200 و (g tree-1) 250) از منبع اوره و P (P2O5) (0، 66 و (g tree-1) 88) از منبع سوپرفسفات تریپل و متغیرهای وابسته، عملکرد میوه و ویژگی های کیفی بودند. در سال های بعد، به ازای هر سال افزایش سن درخت، به هر سطح N به ترتیب 0، 60، 120 و (g) 180 و به هر سطح P به ترتیب 0، 20 و (g) 40 (P2O5) اضافه شد.

عملکرد تیمار N4P2 در بالاترین گروه آماری و تیمار N1P1 (بدون استفاده از N و P) در پایین ترین گروه آماری قرار گرفت. بیشترین میانگین وزن گوشت دانه ی خرما (FW) و درصد قند کل محلول (TSSu) از تیمار N4P1، درحالیکه بیشترین درصد کل مواد جامد محلول (TSS) از تیمار N2P3 بدست آمد.

کاربرد N و P در مقایسه با شاهد به طور معنی داری عملکرد را افزایش داد. بالاترین سطح N مورد استفاده ((g tree-1) 250) علاوه بر ایجاد بیشترین مقدار عملکرد، منجر به حصول بالاترین میانگین FW میوه و درصد TSSu شد. بالاترین سطح P مورد استفاده ((g tree-1) 88)، بیشترین درصد TSS را ایجاد کرد. در کل این نتایج نشان داد که کاربرد N و P، تاثیر معنی داری بر عملکرد و برخی ویژگی های نخل خرما در منطقه ی میناب داشت.