ارزیابی وضعیت روی و مدیریت کوددهی سولفات روی (متناسب با فنولوژی رشد) برای مرکبات در خاک های آهکی شرق مازندران

 درختان مرکبات حساس به کمبود روی هستند و این کمبود، یک ناهنجاری تغذیه ای معمول در اغلب درختان مرکبات است. کمبود روی موجب ایجاد تغییرات آناتومی، مورفولوژی و سیتولوژی در مرکبات می شود که سبب کاهش شدت گلدهی، تشکیل میوه. عملکرد و پایداری تولید می شود. با توجه به محدودیت روی در خاک های منطقه و اهمیت اقتصادی مرکبات برای استان مازندران، بررسی وضعیت روی در باغ های منطقه و مدیریت مصرف سولفات روی متناسب با فنولوژی رشد و تاثیر آن در رفع کمبود و کیفیت میوه تامسون ناول در این پژوهش انجام شد.

به منظور بررسی وضعیت روی در مرکبات منطقه و تاثیر سولفات روی بررفع کمبود، غلظت روی، عملکرد و کیفیت میوه درختان تامسون ناول دو آزمایش مجزا انجام شد. آزمایش اول در باغ های مرکبات شرق مازندران و آزمایش دوم در یک باغ بارده تامسون با پایه نارنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با هفت تیمار و چهار تکرار اجرا شد. تیمارها شامل: 1- شاهد اول (بدون مصرف سولفات روی)، 2- شاهد دوم (بدون مصرف سولفات روی و با محلول پاشی اوره)، 3- مصرف خاکی سولفات روی به مقدار 200 گرم به ازای هر درخت قبل از توسعه برگ ها، 4- مصرف سولفات روی به مقدار 200 گرم به ازای هر درخت به صورت کودآبیاری در مرحله اول رشد میوه، 5-مصرف سولفات روی به مقدار 200 گرم به ازای هر درخت در مرحله اول و دوم رشد میوه، 6- محلول پاشی سولفات روی با غلظت دو در هزار در مرحله اول رشد میوه، 7- محلول پاشی سولفات روی با غلظت دو در هزار در مرحله اول و دوم رشد میوه بودند.

نتایج آزمایش اول نشان داد که باغ های منطقه بهشهر و گلوگاه کمترین و منطقه قایم شهر و جویبار بیشترین محدویت و علایم کمبود روی داشتند. باغ هایی که مقدار روی آن ها در دامنه " کم" بود اغلب در فصل سرد علایم کلروز در سمت جنوب و جنوب شرق درختان ظاهر می شد. نتایج آزمایش دوم نشان داد که مصرف خاکی سولفات روی تاثیری در رفع کلروز، عملکرد، کیفیت میوه، غلظت روی در برگ و میوه نداشت اما مصرف آن به شکل کودآبیاری و محلول پاشی موجب افزایش عملکرد، قطر و وزن میوه، و غلظت روی در برگ و میوه شد. بیشترین غلظت روی برگ از تیمار محلول پاشی سولفات روی در مرحله اول و دوم رشد میوه حاصل شد. تیمار کودآبیاری موجب افزایش معنی داری در غلظت روی ریشه نسبت به شاهد شد.

به طور کلی با توجه به نتایج این آزمایش، باغ هایی که سابقه علایم خفیف کمبود روی دارند یا احتمال کمبود روی در آنها وجود دارد، حداقل یک بار کودآبیاری یا محلول پاشی سولفات روی در مرحله اول رشد میوه توصیه می شود. اما برای باغ-هایی که علایم پایدار یا کلروز شدید روی دارند دو بار کودآبیاری یا محلول پاشی سولفات روی، بار اول در مرحله اول رشد میوه و بار دوم در مرحله دوم رشد میوه توصیه می شود.