تحلیل سرشت ایمان با تاکید بر رویکرد هستی شناسانه صدرالمتالهین به علم

در طرح ادیان توحیدی، ایمان به خدا و عالم غیب از مهم ترین حقایقی است که مسیر انسان را در جهت رسیدن به نیک بختی هموار می سازد. بر پایه تحلیل هستی شناسانه ایمان در حکمت متعالیه، میان ایمان و علم چنان پیوندی برقرار است که احکام علم از جمله مختصات هستی شناختی آن چون وجودی بودن، ذو مراتبی و قاعده اتحاد را نیز می توان به حقیقت ایمان نسبت داد. گرچه در فهم اولیه کلمات صدرالمتالهین حقیقت ایمان از شیون عقل نظری انسان دانسته شده است، لکن نظر نهایی و جمع آرای مختلف وی را باید معطوف به دو قوه عقل نظری و عملی دانست و ایمانی را از نگاهش واقعی پنداشت که هر دوی این قوا را به خدمت خود در آورده باشد. تقسیم ایمان به قشری و قشر القشری و لبی و لب اللبابی و نیز بحث از فناء همه از نتایج روی آورد علم محورانه صدرا به ایمان تلقی می شوند.