شناسایی عوامل موثر بر نوسانات بازار ارز با استفاده از تحلیل مضمونی و تکنیک MICMAC

با توجه به وابستگی قسمت عمده درآمدهای کشور به صادرات نفتی و غیر نفتی اعم از فروش نفت خام، فرآورده های نفتی، محصولات پتروشیمی، معادن و فلزات و در مقابل حجم واردات کشور اعم از مواد اولیه، کالای سرمایه ای، کالای واسطه ای و همچنین  محصول نهایی ارز از اهمیت ویژه ای در اقتصاد ملی و تولید کالا و خدمات در کشور برخوردار است. اما نوسانات سالیان اخیر تولید در کشور را با ریسک‌های فراوانی رو به رو کرده است.
هدف از انجام این پژوهش آن است که عوامل موثر بر بازار ارز و نوسانات آن شناسایی شده و با دسته‌بندی آن‌ها معلوم شود برای کاهش نوسانات بازار ارز چه عواملی باید مورد توجه سیاست‌گذاران قرار گیرند.

بدین منظور با انجام مطالعات کتابخانه‌ای و مصاحبه با متخصصان عرصه تولید و اقتصاد ارزی داده‌های لازم گردآوری شده و با کمک تحلیل مضمونی مهم‌ترین عناصر موثر در بازار ارز شناسایی گردیدند. سپس با کمک تحلیل MICMAC عوامل شناسایی شده حسب اثرگذاری و اثرپذیری دسته‌بندی شدند.

یافته‌ها نشان می‌دهند که به غیر از عامل تحریم که بر روی دیگر عوامل بسیار اثرگذار است اما از دیگران اثری نمی‌پذیرد، «منابع ارزی»، «فضای روانی حاکم بر بازار ارز» و «کفایت مدیریتی بانک مرکزی» بیشترین اثرگذاری و اثرپذیری را از عوامل ده‌گانه دارند. در نهایت نقشه اثرپذیری مستقیم و غیرمستقیم و گراف روابط میان عوامل شناسایی شده ارایه شده است