بررسی شکل شناسی و فراوانی سلول های خونی شیخک Blepharopsis mendica (Mantodea: Empusidae)

شناسایی سلول‌های خونی، جزء مطالعات پایه‌ای فیزیولوژی سیستم گردش خون محسوب می‌شود. سلول‌های خونی به‌عنوان اولین سد دفاعی در ایمنی سلولی حشرات به شکل بیگانه‌خواری و گره‌زایی در بلوکه کردن عامل بیگانه مشارکت می‌کنند. در پژوهش حاضر، هموسیت‌های شیخک بالغ Blepharopsis mendica پس از رنگ‌آمیزی با گیمسا و با استفاده از میکروسکوپ نوری با بزرگنمایی 40 برابر شناسایی شدند. در همولنف این حشره شکارگر، پنج نوع هموسیت شامل پروهموسیت‌ها، گرانولوسیت‌ها، پلاسموتوسیت‌ها، اونوسیتوییدها و اسفرولوسیت‌ها مشاهده شدند. فراوا‌‌ن‌ترین سلول‌های خونی در پوره و بالغین این شیخک، اسفرولوسیت‌ها و سپس پلاسموتوسیت‌ها بودند. کمترین فراوانی متعلق به پروهموسیت‌ها بود. اونوسیتوییدها بزرگترین سلول‌ها به لحاظ اندازه مشاهده شدند. اونوسیتوییدها دارای یک هسته درشت که تقریبا به کناره غشای سلول کشیده شده است بوده و سطح سیتوپلاسم این سلول‌ها دانه‌دار بود. پروهموسیت‌ها با هسته مشخص مرکزی کوچک‌ترین سلول‌ها هستند. پلاسموتوسیت‌ها به شکل دوکی مشاهده شدند و پروفایل چندشکلی رایج در همولنف اکثر حشرات در این حشره مشاهده نشد. گرانولوسیت‌ها در اندازه‌های کوچک تا متوسط ولی بزرگ‌تر از پروهموسیت‌ها با دانه‌های گرانول مانند متراکم بودند. اسفرولوسیت‌ها در اندازه‌های متوسط تا درشت بوده، هسته مرکزی دارند و حفره‌های اسفرول متعدد، سیتوپلاسم این سلول‌ها را اشغال نموده است. وزن بدن و حجم خون بالغین بیشتر از پوره‌های سن پنج این شیخک بود. این مورد، جمعیت بالاتر هموسیت‌ها را در بالغین توجیه می کند. شناسایی هموسیت‌های شیخک‌ها به عنوان گروه بزرگ شکارگر آفات، کمتر مورد توجه محققین قرار گرفته است و پژوهش حاضر می‌تواند مقدمه‌ای برای مطالعات ایمنی‌شناسی آن‌ها باشد.