شیوع عوامل خطر قلبی-عروقی در زنان و مردان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی: چهار شهرستان برنامه آزمایشی ایراپن، 1396-1395

بسته مداخلات اساسی بیماری های غیرواگیر سازمان جهانی بهداشت (WHO-PEN)، امکان پیشگیری، تشخیص و مدیریت زودهنگام بیماری های قلبی-عروقی، دیابت، بیماری های مزمن تنفسی و سرطان را فراهم می کند. برنامه ایراپن (Ira-PEN)با بومی سازی WHO-PEN برای جمعیت ایرانی طراحی و از سال 1394 به صورت آزمایشی در 4 شهرستان نقده، مراغه، شهرضا و بافت اجرا و سپس در کل کشور اجرایی شد. هدف ما بررسی شیوع عوامل خطر قلبی-عروقی درمردان و زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی بود.

دراین مطالعه از داده های سال های 1395و1396 افراد بالای30 سال مراجعه کننده به مراکز در مناطق آزمایشی استفاده شد. خطر10ساله قلبی-عروقی توسط نرم افزار سیب به عنوان یک سیستم اطلاعات یکپارچه سلامت با استفاده از نمودار پیش بینی خطر WHO/ISH تعیین شده است. افراد در چهار گروه خطر: کم (<10%)، متوسط (20-10%)، نسبتا زیاد (30-20%) و زیاد (>30%) طبقه بندی شده اند.

دربین 160223 نفر (58/1 % زن) شیوع دیابت (فاصله اطمینان 95%) در مردان و زنان به ترتیب 8/5 % (8/8-8/3) و 12/9 % (13/1-12/7) بود که حدود یک سوم موارد آن ها ناشناخته بودند. شیوع فشارخون بالا (فاصله اطمینان 95%) در مردان و زنان به ترتیب 15/6(15/9-15/3) و23/2 (23/5-22/9) بود و فشارخون بالای ناشناخته 40% از فشارخون بالا درمردان و 20% درزنان را شامل می شد. حدود 9% مردان و 15/7 % زنان دچار هایپرکلسترولمی بودند. بیش از 4% مردان و حدود 5% زنان خطر 10% یا بیشتر داشتند.

زنان مراجعه کننده به مراکز بیشتر از مردان بودند و به نظر می رسد زنان پرخطر برای کنترل بیماری های خود به این مراکز مراجعه می کنند. با توجه به خطر بالاتر مردان برای ابتلا و مرگ ناشی از بیماری های قلبی-عروقی، تشویق و پی گیری مردان برای کنترل عوامل خطر پیشنهاد می گردد.