بررسی اثر تنش کمبود آب و باکتری های تقویت کننده رشد گیاه بر برخی از صفات ریخت شناسی و بیان ژن های Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش (Catharanthus roseus)

گیاه پروانش یکی از پرکاربردترین گیاهان دارویی است. افزایش مقدار ترپنویید ایندول آلکالوییدها (TIA) در اندام های این گیاه از طریق اعمال تیمارهای زیستی و غیر زیستی یکی از اهداف فعالیت های اصلاحی می باشد. در این بررسی تاثیر دو گونه از باکتری های تقویت گر رشد Pseudomonas fluorescens و Azospirillum brasilense به صورت جداگانه و ترکیبی همراه با دو سطح تیمار رطوبتی به صورت آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک-های کامل تصادفی در سه تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. اثر تیمارها 30 روز پس از اعمال تنش رطوبتی بر برخی صفات ریخت شناسی و نیز بیان دو ژن Tdc و Str در ریشه گیاه پروانش با استفاده از تکنیک qRT-PCR بررسی گردید. تنش کمبود آب، رشد طولی ریشه را به طور معنی داری افزایش داد ولی تاثیر معنی داری بر بیان ژن ها نداشت. باکتری A. brasilense در شرایط عدم تنش، با افزایش طول، حجم و سطح ریشه، افزایش معنی دار بیان ژن کلیدی Str را در پی داشت. باکتری P. fluorescens نیز با وجود کاهش مقادیر صفات رویشی، تاثیر مثبت و معنی داری بر بیان ژن-های مورد بررسی در شرایط عدم تنش و تنش نسبت به گیاهان شاهد داشت. از نظر تاثیر بر بیان ژن های مورد بررسی، دو گونه باکتریایی به طور جداگانه، نسبت به تلقیح ترکیبی، بهتر عمل نموده و بیان ژن ها را در هر دو شرایط رطوبتی نسبت به گیاهان شاهد بدون تنش و تحت تنش افزایش دادند. انتظار می رود با افزایش بیان دو ژن Tdc و Str محصول این ژن ها و محصولات نهایی مسیر بیوسنتزی انواع TIA از جمله مقدار آجمالیسین در ریشه گیاه پروانش افزایش یابد.