ملاک های سلامت معنوی در پنج ساحت انسان مبتنی بر آموزه های قرآن

سلامت معنوی یکی از ابعاد سلامت است که بر ابعاد دیگر تاثیر می‌گذارد. تعریف و درنتیجه ملاک‌های سلامت معنوی در جهان‌بینی‌های مختلف متفاوت است. پرسش این پژوهش این است که ملاک‌های سلامت معنوی از دیدگاه قرآن کدام است؟

پژوهش حاضر از نوع تحلیل محتوا است که به نهی‌ها بر اساس وعده عذاب، ویل و تکرار و همچنین امرها بر اساس تکرار در قرآن دسته‌بندی و از امور زمان و مکان تجرید شده و درنهایت برای سلامت معنوی در ساحت‌های پنج‌گانه انسان ملاک‌هایی استخراج شده است. مولفان مقاله تضاد منافعی گزارش نکرده‌اند.

ملاک‌ها عبارت است از: ارزشمند دانستن عمر، پذیرش و رد گزاره‌ها با دلیل، پذیرش گزاره‌های مفید و رد گزاره‌های غیرمفید، یادگیری گزاره‌های مربوط، ایمان‌داشتن و کفرنداشتن، اعتقاد به توحید و پرهیز از شرک، اعتقاد به بازیچه‌بودن زندگی دنیا و حیات حقیقی آخرت، برابر و مثل هم دانستن انسان‌ها، برادر دانستن مومنان با هم، گمان بد نداشتن به دیگران و آیه‌دانستن طبیعت، حب خدا در دل داشتن، آرامش با یاد خدا، شادی‌نکردن به‌سبب دستاوردها و محزون‌نشدن به‌سبب ازدست‌دادن داشته‌ها، دوست‌داشتن ستایش برای کارهایی که انجام نداده است، دوست‌داشتن مردم، همدلی، حسادت‌نداشتن، کینه‌نداشتن، هم‌جهت‌بودن خواست انسان با خواست خدا، آخرت‌خواهی و دل‌نبستن به دنیا، خیرخواهی برای انسان‌های دیگر، دروغ‌نبستن به خدا، اذیت‌نکردن خدا و پیامبر، مسخره‌نکردن و با القاب بد صدانزدن، اشاعه‌ندادن فحشا، قول درست، بندگی‌کردن و اطاعت فرمان‌ها، بازنداشتن مردم از راه خدا، مدیریت قوا، نفاق‌نداشتن، فتنه‌نکردن برای انسان‌ها، حفظ مال مردم، نکشتن انسان‌ها، آزارنرساندن به انسان، عدالت‌ورزیدن، حمایت‌گری، آبادکردن زمین، فسادنکردن در زمین، اسراف و تبذیرنکردن، نکشتن و آزارنرساندن به حیوانات و کمک به آنها.

انسان هر چه بیشتر از سلامت معنوی برخوردار باشد میزان تحقق ملاک‌ها در وی بیشتر است. بنابراین، باید کوشید در جامعه انسان‌ها هر چه بیشتر به ملاک‌های یادشده آراسته شوند.