مدل انگیزش کارکنان در بخش عمومی ایران: ابعاد و شاخص ها

مفهوم سازی انگیزش کارکنان در بخش عمومی ازجمله مباحثی است که در چندین مطالعه به آن پرداخته شده است و ابعاد و شاخص هایی برای آن در نظر گرفته شده است؛ لیکن تمامی مطالعه های یادشده در کشورهای غربی انجام شده است. از آنجا که مفهوم انگیزش کارکنان در بخش عمومی، مفهومی وابسته به فرهنگ و زمینه نهادی هر کشور است، شناسایی ابعاد و شاخص های آن در ایران اهمیت زیادی دارد که تاکنون انجام نشده است. از این رو هدف از انجام این پژوهش، شناسایی ابعاد و شاخص های انگیزش کارکنان بخش عمومی در ایران است. جامعه آماری پژوهش، کارکنان سازمان صداوسیما هستند. پژوهش، به صورت ترکیبی انجام شده است؛ بدین ترتیب که نخست، اقدام به انجام مصاحبه با کارکنان باهدف شناسایی عوامل تشکیل دهنده انگیزش کارکنان از دیدگاه خود آنان شد. سپس بر اساس این عوامل همراه با ابعاد شناسایی شده برای انگیزش کارکنان بخش عمومی در پژوهش های پیشین، پرسشنامه پژوهش تهیه شد و بین 1000 نفر از کارکنان توزیع شد. داده ها با روش تحلیل عاملی اکتشافی، تحلیل و ابعاد و شاخص های نهایی مشخص شد. ابعاد شناسایی شده برای انگیزش کارکنان در بخش عمومی ایران بر اساس نتایج تحلیل عاملی اکتشافی عبارتند از: ارتباط اثربخش در محیط کار، رعایت اخلاق حرفه ای در سازمان، کار شایسته، اتکا بر ضوابط و عدالت سازمانی. نتایج این پژوهش نشان می دهد ابعاد شناسایی شده برای انگیزش کارکنان بخش عمومی ایران با ابعادی که در سطح بین المللی بر روی آن اجماع وجود دارد، تفاوت دارند و آنچه زیربنای نظریه انگیزش کارکنان در بخش عمومی را شکل می دهد و انگیزش کارکنان را ناشی از محرک های ذاتی می داند، در خصوص جامعه آماری این پژوهش تایید نشد و مشاهده شد که محرک های بیرونی نقش پررنگ تری در ایجاد انگیزه برای کارکنان داشتند.