تاثیر محلول پاشی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم بر پاسخ های بیوشیمیایی، رشد، عملکرد و میزان اسانس گیاه زنیان (Carum copticum) تحت تنش شوری

شوری یکی از تنش های زیستی بسیار متداول است که رشد و تولید متابولیت های ثانویه گیاهان دارویی را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین، در این پژوهش تاثیر دو بار محلول پاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم بر ویژگی های زراعی و میزان اسانس گیاه زنیان (Carum copticum) تحت تنش شوری، در یک آزمایش گلدانی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار اجرا شد. فاکتورها شامل سه سطح شوری (0، 50، و 100 میلی گرم در لیتر) و محلول پاشی نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم در پنج سطح (0، 10، 20، 40، و 80 میلی گرم در لیتر) بودند. تیمار شوری با افزودن نمک به آب آبیاری و 3 بار در هفته آبیاری گلدان های حاوی خاک رسی اعمال شد. نتایج نشان داد که آبیاری درازمدت با آب با شوری ملایم به طور معنی داری باعث کاهش کلروفیل کل، ارتفاع، عملکرد ماده خشک، تعداد دانه در گیاه، وزن صد دانه و عملکرد دانه و افزایش پراکسیداسیون لیپید و فعالیت آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز شد. تنش شوری در غلظت 50 میلی گرم در لیتر، تاثیر معنی داری بر درصد و عملکرد اسانس نداشت اما در غلظت 100 میلی گرم در لیتر، میزان اسانس در گیاه زنیان را 33/05 درصد کاهش داد. محلول پاشی نانوذرات دی اکسید تیتانیوم با غلظت 20 و 40 میلی گرم بر لیتر بیش ترین تاثیر مثبتی بر بهبود رشد و عملکرد دانه داشت و تحت تنش شوری با تشدید فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی به طور معنی داری پراکسیداسیون لیپید را کاهش داد. تحت شوری 100 میلی گرم در لیتر، محلول پاشی با 40 میلی گرم بر لیتر نانوذرات دی اکسید تیتانیوم، سبب بهبود محتوای اسانس (43/3 درصد) و عملکرد اسانس (59/7 درصد)، در مقایسه با شاهد این گروه شد. اثر محلول پاشی غلظت 80 میلی گرم بر لیتر نانو ذرات دی اکسیدتیتانیوم بر بیش تر ویژگی های ذکرشده و میزان اسانس گیاه کم تر از اثر غلظت 20 و 40 میلی گرم بر لیتر نانو ذرات بود. بنابراین استفاده از غلظت مناسب نانو ذرات دی اکسید تیتانیوم، تحمل گیاه و عملکرد دانه و اسانس تحت تنش شوری را بهبود می بخشد.