بررسی دیه از منظر سیاست کیفری ایران از گذشته تا به امروز

بررسی و دقت در سابقه‌ ی اقوام و تمدن ‌های بشری گوناگون نشان دهنده‌ ی این مطلب است که پرداخت غرامت از سوی جانی به عنوان مجازات یا جبران خسارت دارای سابقه ‌ای طولانی و دراز به قدمت عمر بشر است. این روند کم‌ کم با گذشت زمان و ورود عناصر و اجزای تازه وارد مرحله ‌ای جدید شد. در دین اسلام که دین رسمی حکومت جمهوری اسلامی ایران است این نهاد با صراحت و تاکید مورد قبول قرار گرفت و این نشان می‌ دهد که دیه از احکام امضایی اسلام است که در واقع در راستای ایجاد صلح و صفا در میان خانواده‌ ها و قبایل عرب که از نظر مسایل اجتماعی در سطح بسیار پایین قرار داشتند به وجود آمد و توسط اسلام تایید شد. با گذشت زمان و نفوذ اندیشه ‌های جدید حقوقی مردم هم در راستای ایجاد یک سیستم حقوقی منظم و با ثبات سعی در ایجاد یک جامعه متشکل و مترقی در قالب‌ های جدید و منطبق با تحولات روز بودند و از آنجا که انسان موجودی فطرتا اجتماعی است با تشکیل اجتماعات تلاش داشت تا این نیاز خود را برطرف سازد که مستلزم ایجاد نظم و حکومت قانون و وضع قوانین و مقررات است تا بدین وسیله قوام و ثبات جامعه حفظ شده و زمینه امنیت فردی و اجتماعی به وجود آید. برهمین اساس قوانین حاکم بر هر جامعه محدودیت‌ هایی برای افراد خود دارد و در برابر تجاوز و تعدی بر این محدودیت ‌ها واکنشی را در نظر گرفته است؛ بدین صورت حقوق جزا به وجود آمد.