بررسی اثرات بستر کشت بر ویژگی‏های رویشی و عملکرد دو گونه مرزه سهندی (Satureja sahendica) و سنبله ‏ای (S. spicigera) تحت شرایط دیم

یکی از راهکارهای توسعه گیاهان دارویی کشت آن ها در مناطق دیم است. گیاه مرزه از جنس Satureja یکی از گونه‏ های دارویی ارزشمند است که برخی از گونه ‏های آن به صورت خودرو در ایران رویش دارند. این مطالعه با هدف بررسی اثرات بستر کشت بر ویژگی‏ های رویشی و عملکرد دو گونه مرزه تحت شرایط دیم اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین ارتفاع گیاه، قطر بوته، تاج‏ پوشش و تعداد ساقه در هر بوته در گونه سنبله ‏ای دیده شد. همچنین بیشترین مقادیر وزن خشک کل و برگ به ترتیب با 695 و 470 کیلوگرم در هکتار در گونه سنبله ‏ای مشاهده شد. تیمار کاه اگرچه در سال اول آزمایش باعث کاهش وزن‏ خشک مرزه ها شد ولی در سال دوم موجب افزایش آن شد. کود حیوانی فقط در سال اول باعث افزایش اندکی در عملکرد هر دو محصول شد. بیشترین مقادیر صفات اندازه گیری شده در هر دو گونه در سال آخر آزمایش مشاهده شد به‏ طوری که این مقادیر برای وزن خشک برگ برای گونه‏ های سنبله ‏ای و سهندی به ترتیب برابر با 1018 و 855 کیلوگرم در هکتار بود. بیشترین مقادیر شاخص سطح برگ و شاخص برداشت در سال اول آزمایش به ‏ترتیب با مقادیر 59/4 و 72 مشاهده گردید. در مجموع برای تولید مرزه تحت شرایط دیم مشابه با این پژوهش می ‏توان کشت گونه سنبله ‏ای را بدون به ‏کارگیری تیمارهای کودحیوانی و کاه توصیه نمود. اگرچه به ‏کارگیری این مواد در عمق بیشتری از خاک احتمالا می‏ تواند اثربخشی بیشتری بر رشد و عملکرد این گیاهان داشته باشد.