بررسی تاثیر تقویت کننده های کودی بر برخی از اجزای عملکرد گندم در شرایط قطع آب آخر در شرایط مزرعه

در سال های اخیر توجه ویژه ای به مصرف محرک های رشد گیاهی نظیر اسیدهای آمینه و اسیدهای هیومیک به همراه ریزمغذی ها جهت تعدیل اثرات شرایط نامتعارف محیطی نظیر سرمای نابهنگام ویا شوری و خشکی در برنامه های تولید غلات صورت گرفته است. به منظور بررسی تاثیر تقویت کنندگان رشد بر جبران کمبود آسیمیلات انتقالی از منابع ذخیره ای به دانه در هنگام قطع آبیاری آخر در دو رقم گندم در شرایط مزرعه، آزمایشی به صورت کرت یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در ایستگاه تحقیقاتی کاشمر در سال زراعی 98-99 اجرا شد. دو رقم گندم به نام سیروان و رخشان (رقم معمول منطقه) در کرت های اصلی و تقویت کنندگان رشد شامل کود اسید آمینه، ریز مغذی کامل، اسید هیومیک و شاهد بود. تمامی این عناصر کودی به همراه 8 کیلوگرم در هکتار سولوپتاس به صورت محلول پاشی در دو مرحله پنجه دهی و سنبل دهی داده شد. نتایج نشان داد بیشترین ارتفاع بوته در رقم رخشان و با محلول پاشی اسید هیومیک به مقدار 8/63 سانتی متر حاصل شد. تاثیر محلول پاشی اسید آمینه بر طول و وزن پدانکل در رقم رخشان بیشتر از سایر تیمارهای کودی بود. در رقم سیروان استفاده از کود اسید آمینه بیشترین تعداد دانه در سنبله (2/30 عدد) و وزن دانه در سنبله 28/1 گرم را داشت. بیشترین تعداد و وزن سنبله در واحد سطح از اعمال کود اسید آمینه حاصل شد. بیشترین وزن خشک بوته در متر مربع متعلق به رقم سیروان (161 گرم) و رقم رخشان (131 گرم) با کاربرد تیمار کودی اسید هیومیک بود. بیشترین وزن دانه در واحد سطح (9/91 گرم در متر مربع) از تیمار کودی اسید آمینه در رقم سیروان به دست آمد. بیشترین مقدار فتوسنتز(mmolm-2s-1 6/13) و هدایت روزنه ای (mmolm-2s-1 0/145) از تیمار کود اسید آمینه حاصل شد. نتایج ضرایب همبستگی نشان داد که همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد و وزن سنبله در واحد سطح (r= 0.94**) و بعد از آن با تعداد سنبله (r=0.70*) وجود داشت. به طور کلی محلول پاشی با اسید آمینه و نیز هیومیک اسید در دو مرحله پنجه دهی و سنبل دهی می تواند از طریق تغییر در فرآیندهای فیزیولوژیکی و متابولیکی گیاه، جبران کاهش عملکرد در گندم ناشی از قطع آب آخر را نماید.