ارزیابی دورگ گیری بین و درون گونه ای کلن های صنوبر Populus nigra و P. deltoides

تحقیق حاضر با هدف استفاده از توانمندی ارقام پر محصول معرفی شده برای تولید دورگ های جدید و ارزیابی صفات مورفولوژیک و آناتومیک نهال های دورگ بین گونه ای P. nigra و P. deltoides انجام شد. در پروژه حاضر از پایه های نر و ماده کلن های برتر صنوبر نیگرا و دلتوییدس که به لحاظ عملکرد تولید چوب و کیفیت تنه مناسبT عملکرد مناسبی داشته و به بخش اجرا معرفی شده اند، استفاده شد. در زمستان 97 جوانه های حامل گل از شاخه های گلدار پایه ماده به طول حدود 60 الی 100 سانتی متر از شاخه های انتهایی درخت جدا و در گلدان های 20 لیتری حاوی مخلوط خاک، ماسه و کود دامی کاشته شدند. برای تهیه دانه گرده، تعداد کافی از شاخه های گل دار از شاخه درخت نر هر یک از گونه های P. nigra و P. Deltoids جدا و در داخل ظرف آب قرار داده شده و با بازشدن شاتون های گل نر، گرده ها جمع آوری شدند. عمل گرده افشانی به وسیله قلموی آغشته به گرده به صورت گرد و غبار انجام شد. پس از رسیدگی کامل کپسول ها، خوشه ها (کاتکین) جمع آوری شده و تمامی کپسول های دورگ و آزاد گرده افشان سترون شده به صورت شکاف داده شده در شرایط محیط کشت MS½ فاقد هورمون کشت شدند. گیاهچه های تولیدشده در اندازه بلندتر از 1 تا 2 سانتی متری به جی فی پات با مخلوطی از پرلیت و پیت ماس و ماسه منتقل و در گلخانه نگهداری شدند و مشخصه های درصد آلودگی و ارتفاع گیاهچه های درون شیشه و تعداد گیاهچه های منتقل شده به جی فی پات یادداشت شد. پس از سازگاری تدریجی، نهال های دورگ به گلدان های بزرگ انتقال یافتند و پس از دو سال بر اساس صفات کمی مانند ارتفاع، قطر یقه، شاخه و مشخصه های کمی و آناتومی برگ مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که بیش ترین ارتفاع شاتون، تعداد و وزن کپسول در تلاقی آزاد گرده افشان وجود داشت. تعداد 28 نتاج از تلاقی های مختلف صنوبر به دست آمد. بیش ترین ارتفاع ساقه در تلاقی های PD♀xPS♂ (P. deltoides Marquette x P. deltoidesSamsun) و PD♀xPB♂ (P. deltoidesMarquette x P. nigra betulifolia17/13) و بیش ترین زاویه شاخه، سطح برگ و سطح ویژه برگ در تلاقی آزادگرده افشان PD♀ (P. deltoidesMarquette) مشاهده شد.