جایگاه آزادی در اندیشه سیاسی آیزایا برلین و آیت الله نائینی

پژوهش مقاله حاضر به بررسی مفهوم آزادی و جایگاه آن در تفکر سیاسی آیزایا برلین که از متفکران برجسته قرن بیستم محسوب می شود و آیت الله محمدحسین نایینی که عالم و مجتهد بزرگ دوران مشروطه است، می پردازد. سوال اصلی مقاله حاضر این است: در فلسفه سیاسی برلین و نایینی، مفهوم آزادی چه جایگاهی را به خود اختصاص داده است؟ در پاسخ به این سیوال، فرضیه زیر مطرح می شود: هم برای برلین و هم برای نایینی، آزادی و رفع موانع آزادی به قدرت انسان در تصمیم گیری و حق انتخاب در دو سطح فردی و جمعی منجر می شود. نتایج تحقیق نشان می دهد که با وجود بعضی تفاوتهای ماهوی بین سیستم فکری و روش شناسی برلین (متفکری لاییک و بی اعتنا به دین) و نایینی (مجتهد و دیندار)، مفهوم آزادی برای هر دو آنچنان واجد اهمیت است که حتی برای بررسی سایر ابعاد مهم تفکر این دو اندیشمند، باید به برداشت آنها از این مفهوم رجوع کرد. نوع روش تحقیق در این مقاله، توصیفی - تحلیلی و بر مبنای مطالعات کتابخانه ای است.