تاثیر گونه های Streptomyces بر کارایی میکوریز آربوسکولار و رشد شبدر

تعدادی از ریزجانداران از جمله اکتینوباکترها یا برخی متابولیت های حاصل از آنها به افزایش توسعه ی میسیلیوم های قارچی و کلنیزه شدن ریشه با قارچ های میکوریز آربوسکولار (AM) و شاخص های رشدی گیاهان کمک می کنند. پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر چهار گونه ی بومی Streptomyces griseus، S. albogriseus، S. sp1 و S. sp2 بر کلنیزه شدن و فراوانی هیف و وزیکول در ریشه ی گیاه شبدر برسیم (Trifolium alexandrinum) میکوریزی شده با قارچ Rhizophagus irregularis در قالب طرح کاملا" تصادفی (CRD) با سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل 1 شاهد (تنها قارچ R. irregularis) و 4 تیمار قارچ R. irregularis + گونه های Streptomyces بودند. آزمایش بررسی تاثیر این چهار گونه ی Streptomyces بر وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت فسفر ریشه و اندام هوایی گیاه میکوریزی شده به صورت فاکتوریل و در قالب طرح پایه کاملا" تصادفی با دو فاکتور قارچ در دو سطح (شاهد و R. irregularis) و اکتینوباکتر در 5 سطح (شاهد و 4 گونه ی Streptomyces) در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که گونه ی  S. albogriseusباعث تحریک تشکیل همزیستی میکوریزی در ریشه ی گیاه شبدر شد و همچنین پتانسیل قارچ میکوریزی را در افزایش توانایی گیاه در جذب فسفر و رشد ریشه و اندام هوایی به طور قابل توجهی افزایش داد. سه گونه ی S. griseus، S. albogriseus و S. sp2 باعث افزایش معنی دار درصد کلنیزه شدن و فراوانی اندام های قارچی در ریشه ی میکوریزی شبدر شدند. درصد کلنیزه شدن ریشه از 61/48 درصد در شاهد به 59/86، 93/72 و 90/66 درصد به ترتیب در کشت توام با S. albogriseus، S. griseus و S. sp2 افزایش یافت. فراوانی هیف در ریشه ی میکوریزی به ترتیب از 32/45 درصد در شاهد به 55/92، 48/85 و 47/71 درصد در تیمارهای S. albogriseus، S. griseus و S. sp2 افزایش یافت. تلقیح ریشه های میکوریزی شبدر با گونه ی S. albogriseus، وزن تر و خشک ریشه و اندام هوایی و غلظت فسفر ریشه و اندام هوایی گیاه را به طور معنی داری افزایش داد. گونه های S. griseus و S. sp2 تنها وزن خشک اندام هوایی و غلظت فسفر ریشه و اندام هوایی گیاه را افزایش دادند. با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر پیشنهاد می شود که کارایی گونه ی S. albogriseus در تولید زادمایه ی قارچ R. irregularis به منظور تقویت پتانسیل آن بررسی شود.