اقدام ها، تجربه ها و میراث سیاست خارجی علی اصغر حکمت شیرازی

سیاست خارجی را در خوانشی پذیرفته شده، مجموعه راهبردها و جهت گیری هایی تلقی می کنند که یک کشور در راستای تحقق منافع ملی در محیط خارجی دنبال می کند. از سوی دیگر سیاست خارجی به مثابه عینکی است که یک کشور بر دیدگان خود می زند و با آن به جهان پیش رو می نگرد. در این چشم انداز، پاره ای از هویت ها، منافع، ارزش ها و تجربه های تاریخی و ملی مشترک، در جهت دادن به سیاست خارجی نقش دارند؛ به معنای دیگر، نقطه عزیمت سیاست خارجی در محیط داخلی متبلور می شود. سیاست خارجی همچون دیگر سطوح حکمرانی، کارگزارانی می طلبد که امور را رتق وفتق کنند، در جایگاه نماینده کشور خود، علاوه بر ادب حکمرانی، آداب صحبت بدانند و توانی عمیق برای پیوند میان این دو فراهم آورند. از همین رهگذر، ضرورت پرداختن به کارگزاران برجسته سیاست خارجی در تاریخ معاصر ایران دوچندان می شود و بر پژوهشگران و علاقه مندان است تا با محوریت قراردادن پژوهش هایی از این دست، زمینه عرضه آنها را به جامعه علمی فراهم آورند. پژوهش حاضر بر آن است تا با تمرکز بر علی اصغر حکمت شیرازی به این پرسش پاسخ دهد که وی در جایگاه کارگزار سیاسی فعال، چه میراثی را در سیاست خارجی بر جای گذاشته است؟ آشنایی عمیق حکمت با زبان و ادبیات فارسی، فرهنگ و هویت ملی، اصالت خانوادگی، تسلط علمی، نویسنده ای پرکار و خوش فکر و همچنین زیست اجتماعی او در شیراز، شهر حکمت و ادب از متغیرهای مهم هستند که پژوهش را با پیچیدگی ها و جذابیت هایی خاص همراه می کند؛ به ویژه آنکه به لحاظ پژوهشی در باره وی در قامت کارگزار برجسته سیاست خارجی کمتر کار شده است و اهمیت پژوهش حاضر از همین جهت درخور فهم خواهد بود.