ارزیابی اقتصادی و بهره وری روش آبیاری بارانی در تولید گندم (مطالعه موردی استان اردبیل)

آب از جمله سرمایه های حیاتی بشر و موجودات است، که جایگزین دیگری ندارد، و به عنوان نیروی محرکه اصلی فعالیت های کشاورزی به شمار می آید. در بسیاری از کشورها، مثل ایران، آب برای تولید و عمل آوری محصولات کشاورزی از اهمیت بیشتری برخوردار است. علی رغم وجود محدودیت های شدید منابع آبی، بهره وری استفاده ازاین نهاده پایین است. اعمال مدیریت مناسب بر مصرف بهینه آب در مزارع و واحدهای بهره برداری در قالب سیاست و برنامه های اجرایی، مهمترین اقدامی است که در استفاده بهینه از منابع آبی و مقابله با کم آبی و بی آبی در مناطق مختلف کشور صورت می پذیرد. از جمله اقدامات انجام شده در جهت بهبود بهره وری و صرفه جویی در مصرف آب کشاورزی، توسعه سیستم های آبیاری بارانی است. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی و برآورد بهره وری روش آبیاری بارانی در محصول گندم در استان اردبیل در سال 1396 انجام شده است. برای این منظور با تکمیل 340 پرسش نامه از دو گروه کشاورزان منطقه (کشاورزان دارای آبیاری بارانی و کشاورزان دارای آبیاری سنتی) داده ها جمع آوری و برای تجزیه و تحلیل از تابع تولید استفاده شده است. نتایج حاصل از مطالعه نشان می دهد که با اجرای سیستم آبیاری بارانی, در مصرف میزان آب تا 17 درصد و همچنین در هزینه های تولید صرفه جویی شده است. میزان تولید گندم و سطح بهره وری آب افزایش یافته است. به طوری که به ازای هر متر مکعب آب مصرف شده در روش آبیاری بارانی04 /1 کیلو گرم گندم تولید شده ، که در روش آبیاری سنتی این میزان 62/0 کیلو گرم است.