مدل شناختی ناوبری: تعامل هیپوکمپ و پیش پیشانی

در فیزیولوژی شناختی و علوم اعصاب، حافظه مکانی بخشی از حافظه است که مسیول ثبت و بازخوانی اطلاعات درباره ی اجزای محیط و جهت گیری و ناوبری است. اعمال شناختی مغز از جمله ناوبری، از طریق فعالیت های دارای همبستگی و دنباله ای نواحی مختلف مغز شکل گرفته و اجرا می شوند. طبق تحقیقات انجام شده، فرآیند ناوبری عمدتا به عملکرد هیپوکمپ و بخش گیجگاهی میانی مرتبط است و بازیابی حافظه مکانی از این نواحی تحت کنترل ناحیه پیشانی و مشخصا قشر پیش پیشانی میانی انجام می شود. با توجه به خلا وجود یک مدل شناختی و محاسباتی جامع از فرآیند ناوبری در مسیر یاد گرفته شده و مبهم بودن اطلاعات انتقالی بین واحدها و همچنین دور بودن بسیاری از مدل های ارایه شده با واقعیت آنچه در تبادل اطلاعات در این فرآیند شناختی در مغز اتفاق می افتد، در این مقاله تلاش ما بر ارایه مدلی شناختی از این فرایند بر اساس رویکردهایی از مفاهیم محاسباتی و با تمرکز بر تعامل دوطرفه بین HPC و mPFC بوده است. مدل پیشنهادی مهم ترین نواحی مغزی فعال در ناوبری با استفاده از نقشه شناختی را در خود دارد و بر اساس نحوه عملکرد و تعاملات بین نواحی مختلف مغزی، توصیف هایی را بر مبنای مفاهیم سنکرونی بین نوسانگرها ارایه می کند. در این مدل بر اساس فرایند سنکرونی در انتقال اطلاعات و ماهیت عملکرد مبتنی بر قواعد واحد mPFC در کنترل واحدهای گیجگاهی میانی، ایده استفاده از مجموعه های نورونی وندرپل و پایگاه قواعد کنترلی را مطرح نموده ایم. همچنین با تحلیل و ارایه شواهد نشان داده ایم که این مدل در راستای توجیه اختلالات عملکردی و شناختی در ناوبری و طراحی و پیش بینی اثر پروتکل های درمانی و توان بخشی در بیماری های مرتبط با این عملکرد شناختی نظیر آلزایمر می تواند مفید و کاربردی باشد.