تاثیر انگلستان بر رویکردهای نظامی، فکری و سیاسی جنبش جنگل

با این که جنگلی ها شروع مبارزات خود را در مواجهه با روسیه تزاری آغاز کرده بودند، اما در بین نیروهای خارجی، انگلیسی ها به طور مستقیم و غیرمستقیم تاثیر زیادی بر جهت گیری های نظامی، سیاسی و ایدیولوژیکی آنها برجای نهادند. این تاثیر گذاری به ویژه بعد از قرارداد ترک مخامصه جنگلی ها با نیروهای نظامی بریتانیا در مرداد 1297 خ. محسوس تر شد. زیرا مفاد معاهده جنگلی-ها با نیروی نظامی بریتانیا نشان می دهد که آنها شکست نظامی از سوی نیروی دانسترفورس را پذیرفته بودند، متعاقب این قرارداد، جنگلی ها مجبور به اخراج نیروهای آلمانی و عثمانی از جنگل شدند و به دنبال آن چرخش ایدیولوژیک در بدنه جنبش پدید آمد، زیرا از تابستان 1297خ. جایگاه اتحاد اسلام تضعیف شد و به دنبال آن کمتر از شش ماه با جدایی برخی از شخصیت های جناح راست جنبش، موجب گرایش بیشتر نیروهای جوان جنگلی به بلشویک ها گشت. هرچند انگلیسی ها آشکارا موجب این تحولات نشدند، اما این حوادث از پیامدهای حضور آنها در گیلان و فشار وثوق الدوله بر جنبش بود. حوادث یادشده موجب تنها ماندن کوچک خان از سوی شخصیت هایی شد که وی با اتکا به آنان جنبش جنگل را سامان داده بود. پس از این رویدادها، جنبش ناخواسته در مسیری گام نهاد که در راستای منافع انگلیسی ها بود. پرسش نوشتار حاضر بر این نکته قرار دارد، انگلیسی ها در نتیجه اتخاذ چه تدابیری زمینه های ضعف فکری،سیاسی و نظامی جنبش جنگل را فراهم کردند؟