بررسی مقاومت چوب گونه های درختی جنگل های زاگرس در برابر آتش سوزی (مطالعه موردی شهرستان رومشکان)

امروزه پدیده آتش سوزی به عنوان یکی از بلایای طبیعی بخش وسیعی از جنگل های جهان را تهدید می کند. هدف از این پژوهش بررسی مقاومت چوب گونه های مختلف درختی جنگل های زاگرس در برابر آتش سوزی می باشد.

برای انجام این تحقیق چوب گونه های بلوط، بنه، ارژن، زالزالک، کیکم و انجیر به دو صورت چوب خشک و تر (با رطوبت طبیعی) با طول و ابعاد مشابه (طول 60 سانتی متر قطر 15 سانتی متر) تهیه شد. به منظور بررسی تاثیر پوست ساقه بر سرعت سوختن گونه های چوبی، برای هر گونه درختی چوب با پوست و بدون پوست انتخاب گردید و اختلاف در مدت زمان سوختن چوب ها با استفاده از کرنومتر اندازه گیری گردید. به منظور ایجاد دمای مناسب جهت سوختن کامل چوب ها از کپسول LPG استفاده شد. برای هر چوب 4 تیمار (تر و خشک، باپوست و بدون پوست) و همچنین برای هر تیمار 10 تکرار در نظر گرفته شد. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از طرح کامل تصادفی، آزمون GLM و آزمون تی مستقل انجام شد.

مقایسه زمان سوختن کامل چوب تر گونه های مورد بررسی نشان می دهد که چوب بلوط با زمان 50 دقیقه تا سوختن کامل دارای بیشترین مقاومت در برابر آتش می باشد و پس از آن بنه با 42 دقیقه زمان تا سوختن کامل دارای بیشترین مقاومت بوده است. گونه های کیکم و انجیر به ترتیب با زمان 35 و 30 دقیقه تا سوختن کامل دارای کمترین مقاومت در برابر آتش بوده اند. همچنین نتایج نشان داد که مقاومت در برابر آتش سوزی در بین گونه های ارژن و زالزالک در سطح احتمال 95 درصد معنی دار نبوده است. مقایسه زمان سوختن کامل چوب های خشک گونه ها نشان می دهد که بیشترین مقاومت در برابر آتش سوزی در گونه بلوط با 40 دقیقه زمان تا سوختن کامل بوده است. پس از آن بنه، ارژن، کیکم، زالزالک و انجیر به ترتیب دارای 34، 31، 26، 21 و 20 دقیقه زمان تا سوختن کامل در آتش بوده اند. نتایج حاصل از مقایسه میانگین ها نشان داد که در چوب های تر بیشترین اختلاف در زمان سوختن کامل چوب های با پوست و بدون پوست در گونه بنه با 13 دقیقه و پس از آن ارژن و زالزالک با 12 دقیقه و سپس بلوط، کیکم و انجیر به ترتیب با 11، 9 و 6 دقیقه بوده است. در چوب های خشک نیز بیشترین اختلاف در زمان سوختن کامل چوب های با پوست و بدون پوست در گونه بلوط و بنه با 15 دقیقه و پس از آن به ترتیب ارژن، کیکم، زالزالک و انجیر با 13، 8، 4 و 3 دقیقه بوده است.

نتایج نشان داد که ضخامت پوست و رطوبت چوب باعث افزایش معنی دار مقاومت چوب در برابر آتش می شود.