ارزیابی تاثیر اجرای عملیات آبخیزداری بر ویژگی های کمی جریان و رسوب معلق در حوزه آبخیز قلعه گل استان لرستان

در سال های اخیر اقدامات گسترده ای از نظر کنترل سیل، فرسایش و رسوب در زمینه های تحقیقاتی، مطالعاتی و اجرایی آبخیزداری انجام شده است. لذا این تحقیق با هدف ارزیابی اثر اقدامات آبخیزداری بر روی خصوصیات جریان و رسوب معلق در دو زیر حوضه از حوضه قلعه گل انجام گرفت. برای مقایسه اثر اقدامات آبخیزداری بر روی میزان جریان و رسوب معلق خروجی از هر دو زیرحوضه، در زمان شروع بارندگی تا پایان بارندگی و رسیدن ارتفاع جریان رودخانه به دبی پایه، اندازه گیری سرعت جریان و نمونه برداری از بار معلق به صورت مستقیم و میدانی از زیر حوضه ها انجام گرفت. نتایج نشان داد که در تمام اندازه گیری ها میزان دبی و رسوب زیرحوضه جنوبی با عملیات آبخیزداری اجرا شده بیش از زیرحوضه شمالی بدون اجرای عملیات آبخیزداری بود. مطابق نتایج آزمون های آماری، مشخص شد که اختلاف بین دبی اوج جریان خروجی (P=0.691) و رسوب اوج خروجی (P=0.840) زیرحوضه های شمالی و جنوبی معنی دار نبوده است. همچنین مطابق نتایج این تحقیق، اختلاف بین دبی ویژه و گل آلودگی ویژه خروجی از این زیرحوضه ها معنی دار نبوده است (P>0.05). بر اساس این نتایج مشخص شد که اجرای این عملیات ظاهرا بعد از گذشت چند سال کارایی لازم برای کاهش میزان دبی و رسوب خروجی حوضه را از دست داده اند. بدین معنی که عملیات اجرا شده، تاثیرگذاری خود بری روی رسوب و رواناب خروجی را از دست داده اند. لذا برای افزایش کارایی سازه های مکانیکی آبخیزداری اجرا شده در آبراهه ها، بایستی همزمان اقدام به اجرای عملیات بیولوژیک و بیومکانیکی در روی دامنه ها نمود.