معرفی و تحلیل زندگی نامه خودنوشت (خاطرات سیاسی) امین الدوله و سبک شناسی آن

یکی از مهمترین شاخه های زندگی‌نامه نویسی، زندگی‌نامه خودنگاشت است. این گونه ادبی کارنامه ای درباره جنبه های بیرونی و درونی زندگی است که توسط خود نگاشته میشود. توجه ایرانیان به این نوع ادبی بصورت جدی از دوره قاجاریه آغاز میشود. این گونه ادبی قابلیت انعکاس مسایل اجتماعی-سیاسی و ادبی یک دوره خاص را داراست. یکی از این نمونه های نخست، در عرصه سیاسی ایران و آن هم اتوبیوگرافی امین الدوله، از رجال سرشناس دوره قاجاریه است. این پژوهش با هدف معرفی و تحلیل سبک شناسی زندگی نامه خودنوشت امین‌الدوله انجام شده است.

این پژوهش به شیوه توصیفی-تحلیلی انجام شده است.

یافته های پژوهش نشان دهنده این است که در سطح زبانی و ادبی «امین الدوله» برای بیان منظورش از ابزارهای زبانی و ادبی متعددی استفاده کرده است که مهمترین آنها تلفیق عبارتهای فارسی با آیات، مثلهای عربی، بهره گیری از زبان طنز در قالبهای مختلف همچون استعاره های تهکمیه، تعریض و... است. نویسنده در سطح محتوایی در بازنمایی مسایل مربوط به دربار و رویدادهای آنجا به تطویل و حاشیه قلم رانده است و از طرف دیگر مشکلات اساسی و گرفتاریهای مردم عادی جامعه جایگاه چندانی در این اثر ندارد.

خاطرات امین الدوله نوشته ای است که وی بعنوان سند و مدرکی دال بر بی‌گناهی خود از جریانات سیاسی نگاشته است. چنین زندگی‌نامه ای ماهیتا نمیتواند به میثاق خودزندگی‌نامه نویسی یعنی راست‌گویی پایبند باشد؛ ازاینرو میتوان گفت که امین‌الدوله در بازگویی کردار و اخلاق خود بگونه ای «گزینشی» عمل کرده و از ابزارها و تمهیدات زبانی و ادبی، برای اقناع مخاطب استفاده کرده است.