تنوع سوماکلونال در گیاهان باززایی شده لیلکی (.Gleditschia caspica Desf) با استفاده از نشانگرهای بین ریزماهواره ژنومی (ISSR-PCR)

تنوع سوماکلونال، آزمایش ژنتیکی است که با استفاده از آن می توان تغییرات ژنی و ثبات ژنتیکی گیاه تکثیرشده را نسبت به گیاه مادری ارزیابی کرد. هدف این پژوهش، بررسی تنوع سوماکلونال در گیاهان باززایی شده لیلکی (Gleditsia caspica Desf.) تحت تاثیر تنظیم کننده رشد BAP و بازدارنده رشد CPZ بود. پس از بذرگیری از یک درخت لیلکی در باغ گیاه شناسی دانشکده منابع طبیعی در دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ژنوتیپ های پایه مادری و گیاهان باززایی شده در محیط های کشت حاوی BAP (20 میکرومول) و CPZ (3/0، سه و 15 میکرومول) با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR مقایسه شدند. بیشترین درصد شاخه زایی و تعداد شاخساره در تیمار BAP با غلظت 20 میکرومول مشاهده شد. وجود بازدارنده رشد CPZ در محیط کشت به شدت سبب کاهش درصد شاخه زایی ریزنمونه ها شد. همچنین، روند کاهشی مشخصه های مورد مطالعه با افزایش غلظت CPZ تشدید یافت. استفاده از 10 نشانگر مولکولی ISSR درمجموع، 107 نوار DNA تولید کرد که 9/87 درصد آن ها، چندشکلی بودند. دارنگاره تجزیه خوشه ای براساس ماتریس تشابه جاکارد به روش UPGMA نشان داد که ژنوتیپ های مورد مطالعه با ضریب تشابه 27/0 در دو گروه قرار گرفتند. به نظر می رسد که وجود بازدارنده رشد CPZ به رغم اثر منفی بر رویش گیاه سبب افزایش تنوع و کاهش شباهت ژنتیکی بین گیاهان باززایی شده و پایه مادری می شود.