بررسی دو شکلی جنسی ماهی گامبوزیا (Gambusia holbrooki Girard, 1859) در رودخانه گاماسیاب، استان کرمانشاه

ماهی گامبوزیا (Gambusi holbrooki Girard, 1859) به عنوان یکی از گونه های غیربومی و مهاجم در آب های داخلی ایران به شمار می رود. این گونه در اکثر حوضه های داخلی ایران و پیکره های آبی حضور دارد و حتی در آب های شور نیز یافت شده است. سازگاری گسترده این ماهی با شرایط اکولوژیکی مختلف باعث شده است که بسیاری از ویژگی های زیستی آن مانند ریخت شناسی نیز تحت تاثیر محیط تغییر یابد. مطالعه حاضر به منظور بررسی دوشکلی جنسی ماهی گامبوزیا در رودخانه گاماسیاب انجام گرفت. از این رو، 59 قطعه ماهی گامبوزیا در شهریور 1396 از رودخانه گاماسیاب نمونه برداری شد. نمونه های ماهی پس از تعیین جنسیت، با استفاده از دستگاه کولیس زیست سنجی شده و صفات شمارشی نیز ثبت گردید. در مجموع، 37 صفت ریختی (شامل 8 صفت شمارشی و 29 صفت ریخت سنجی) مورد بررسی قرار گرفت. پس از استخراج داده های ریختی، از آنالیز تجزیه به مولفه های اصلی (PCA) و تابع متمایزکننده (DFA) به منظور مقایسه صفات ریختی استفاده شد. نتایج نشان داد که از بین نمونه های به دست آمده، 30 قطعه ماهی نر و 29 قطعه ماهی ماده بودند. بر اساس نتایج، همه صفات ریخت سنجی مورد بررسی به غیر از طول ساقه دمی، طول قاعده باله پشتی و فاصله انتهای باله مخرجی تا انتهای بدن، اختلاف معنی داری در بین جنس های نر و ماده نشان دادند (05/0>p). نتایج آنالیز DFA و PCA نشان داد که جنس های نر و ماده از نظر صفات ریخت سنجی کاملا از یکدیگر متمایز شدند. این یافته ها بیانگر دوشکلی جنسی در ماهی گامبوزیا در رودخانه گاماسیاب است. دوشکلی جنسی مشاهده شده در این گونه احتمالا به دلیل انتخاب جنسی و افزایش موفقیت گونه در تولیدمثل صورت گرفته است.