تحلیل بهره وری اقتصادی آب و کود نیتروژن در آبیاری جویچه ای یک درمیان برای کشت کینوا

بحران آب یکی از مهم ترین عواملی است که در مناطق خشک و نیمه خشک برای تولید محصولات کشاورزی محدودیت ایجاد می کند و برای نیل به امنیت غذایی مطلوب باید آب در بخش کشاورزی به صورت بهینه مصرف شود. به منظور بررسی بهره وری اقتصادی آب و کود نیتروژن بر روی گیاه کینوا پژوهشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در تابستان 1397 انجام شد. تیمارهای مورد بررسی در این پژوهش شامل 3 روش آبیاری جویچه ای (متداول، یک در میان ثابت و متغیر) و 3 سطح کود نیتروژن (50، 100 و 200 کیلوگرم در هکتار) بود. روش های مختلف آبیاری جویچه ای بر صفات بهره وری اقتصادی کود، بهره وری فیزیکی آب (CPD)، شاخص سود به ازای متر مکعب آب مصرفی (BPD) و شاخص سود خالص به ازای متر مکعب (NBPD) و عامل جزیی سودمندی (PFP) در سطح احتمال یک درصد معنی دار شده و سطوح مختلف کود نیتروژن نیز بر بهره وری اقتصادی کود، BPD، NBPD و PFP در سطح احتمال یک درصد و بر CPD در سطح احتمال 5 درصد معنی دار شد. لازم به ذکر است که اثر متقابل روش آبیاری و سطوح مختلف کود نیتروژن بر صفات بهره وری اقتصادی کود و PFP در سطح احتمال یک درصد معنی دار و بر NBPD و BPD در سطح احتمال 5 درصد معنی دار بود. نتایج این پژوهش نشان داد که افزایش مقدار نیتروژن نسبت به مقدار توصیه شده (50 کیلوگرم در هکتار) در شرایط آبیاری جویچه ای متداول سبب کاهش بهره وری اقتصادی آب و کاهش بهره وری اقتصادی کود می شود. بر این اساس، بیشترین مقدار بهره وری اقتصادی آب، بهره وری فیزیکی آب و شاخص درآمد به ازای هر واحد آب مصرفی در تیمار آبیاری جویچه ای یک در میان متغیر و در شرایط اعمال 200 کیلوگرم در هکتار کود نیتروژن به دست آمد.