اثر آبیاری تکمیلی با سطوح مختلف شوری بر عملکرد گندم دیم در قزوین

به منظور بررسی اثر کیفیت آب تک آبیاری بهاره بر عملکرد گندم دیم، پژوهشی در منطقه قزوین انجام شد. تیمارها شامل چهار سطح شوری آب با هدایت الکتریکی برابر با (S0)5/0، (S1)9/4، (S2)4/6 و (S3)7/8 دسی زیمنس بر متر و یک تیمار کشت دیم (D) بود. آزمایش مزرعه ای در کرت هایی با ابعاد 3×3 متر و در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی اجرا شد. آبیاری به صورت تک نوبت بهاره و در مرحله خوشه بندی گندم انجام شد. نتایج نشان داد اثر کیفیت آب آبیاری بر عملکردهای زیست توده، کاه و دانه گندم به ترتیب در تیمار S0 با افزایش 18، 12 و 26 درصدی، در تیمار S1 با افزایش 10، 7 و 15 درصدی، در تیمار S2 با کاهش 8، 4 و 13 درصدی و در تیمار S3 با کاهش 21، 13 و 34 درصدی نسبت به شرایط دیم همراه بود. از این رو انجام تک آبیاری تا سطح شوری S1 قابل قبول و بیشتر از آن غیر قابل توصیه بود. عملکرد دانه نسبت به کاه، در تیمار S0 با درصد بیشتری افزایش یافت و در تیمار S3 با درصد بیشتری کاهش یافت. به طوری که تنش شوری باعث شدت گرفتن کاهش تولید دانه گندم شد. از سوی دیگر مقدار بهره وری آب در تیمارهای کشت دیم، S0، S1، S2 و S3 به ترتیب برابر با 26/2، 462/2، 3/2، 93/1 و 644/1 کیلوگرم بر متر مکعب محاسبه شد. همچنین رابطه ای خطی برای تخمین مقدار بهره وری آب از روی مقدار شوری آب ارایه شد. دستاورد کلی این که بهره برداری مناسب از منابع آب تا سطح شوری S1 در تک آبیاری گندم دیم، باعث افزایش تولید و درآمدزایی در بخش کشاورزی قزوین می شود.