آسیب شناسی ساختاری طرح هادی به منزله فراگیرترین طرح توسعه روستایی در ایران نمونه: استان کرمانشاه

برای تهیه و اجرای طرح هادی به منزله فراگیرترین و محلی ترین طرح توسعه روستایی در ایران، هزینه های کلانی صرف می شود و این طرح آثار چشمگیری بر بافت فیزیکی کالبدی، اجتماعی، اقتصادی و... سکونتگاه های روستایی بر جای گذاشته است. اثرگذاری چندبعدی تهیه و اجرای این طرح بر عرصه سکونتگاه های روستایی و جوامع مستقر در آنها، ضرورت آسیب شناسی طرح هادی را دوچندان می کند؛ امر مهمی که تاکنون پژوهشگران عرصه روستایی توجهی به آن نداشته اند؛ بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی آسیب های ساختاری طرح هادی روستایی است که به صورت مطالعه موردی در استان کرمانشاه انجام شده است. این پژوهش کیفی در چهارچوب پارادایم تفسیری برساختی انجام شده و شیوه تحلیل حاکم بر آن، تحلیل مضمون است. در این شیوه برای گرد آوری داده ها از مصاحبه های عمیق فردی و گروهی استفاده شده و مبنای اتمام مصاحبه ها، اشباع نظری بوده است. برمبنای نتایج پژوهش، مهم ترین آسیب های ساختاری طرح هادی در سه مضمون فراگیر «آسیب های برون سازمانی»، «فنی اجرایی» و «مدیریتی» دسته بندی می شود. این مضامین از 10 مضمون سازمان دهنده (آسیب های مربوط به نوع اعتبار و میزان تخصیص آن، شرح خدمات تهیه طرح و دستورکار ها و ضوابط اجرای طرح، واگذاری پروژه ها به مقامات محلی و نگهداری از آنها، تهیه طرح هادی، سازوکار نظارت بر اجرای طرح، مشاور (نقشه بردار، مشاور تهیه طرح و عامل چهارم) و پیمانکار، انتخاب روستا برای تهیه/ بازنگری و اجرای طرح، انتخاب نوع پروژه اجرایی، زمان بندی اجرای طرح و مراحل تصویب و ابلاغ) و 105 مضمون پایه تشکیل شده اند. در ادامه نقشه تماتیک چالش های ساختاری طرح هادی تهیه و متناسب با یافته ها، راهکارهای عملیاتی و اجرایی برای رفع آسیب ها شناسایی و ارایه شده است. به نظر می رسد با توجه به همسانی فرایند تهیه و اجرای طرح هادی در روستاهای کشور، نتایج این پژوهش می تواند الگویی برای سایر استان های کشور در حل چالش های ساختاری طرح هادی باشد.