تاثیر همزیستی میکوریزای آرباسکولار و شبه میکوریزای داخلی بر عملکرد دانه و برخی خصوصیات فیزیولوژیک ژنوتیپ های نخود (.Cicer arietinum L)

به منظور بررسی اثر تلقیح بذور ژنوتیپ های نخود با میکوریزای آرباسکولار و شبه میکوریزای داخلی بر روی عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیک نخود، آزمایشی به صورت اسپیلت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سال زراعی 93-1392 به اجرا در آمد. فاکتور اصلی در سه سطح شامل میکوریزای آرباسکولار گونه Glomus mosseae و شبه میکوریزای داخلی گونهPiriformospora indica و عدم مصرف کود و فاکتور فرعی شامل 9 ژنوتیپ نخود بود. نتایج نشان داد که G. mosseae از اواسط فصل رشد به طور معنی داری باعث افزایش سطح برگ و ماده خشک گیاه نخود گردید. ژنوتیپ MCC537 از اوایل فصل رشد از نظر سطح برگ و ماده خشک، برتری مشهودی نسبت به سایر ژنوتیپ ها داشت. میکوریزای آرباسکولار سبب افزایش معنی دار کلروفیل های a و b، کاروتنوییدها و سبزینگی برگ گردید، اما سطوح میکوریزا تاثیر معنی داری بر روی میزان کلروفیل کل نداشتند. بیشترین مقدار کلروفیل a در ژنوتیپ های MCC537، MCC427، MCC693 و MCC392، بیشترین مقدار کلروفیل کل در ژنوتیپ های MCC537، MCC427، MCC392، MCC693 و MCC80 به ترتیب به میزان 620/0، 612/0، 574/0، 564/0 و 562/0 میلی گرم بر گرم وزن تر برگ، بیشترین مقدار کاروتنویید در ژنوتیپ های MCC537، MCC427 و MCC392 و بالاترین شاخص سبزینگی به ترتیب به میزان 8/33، 7/31 و 9/29 در ژنوتیپ های MCC537، MCC427 و MCC392 مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در ژنوتیپ MCC537 و شرایط کاربرد G. mosseae مشاهده شد که در مقایسه با شرایط عدم مصرف قارچ 31 درصد بیشتر بود. در مجموع به نظر می رسد که میکوریزای آرباسکولار می تواند سبب بهبود خصوصیات فیزیولوژیک نخود شده و در بین ژنوتیپ های مورد بررسی، MCC537، MCC427 و MCC392 از نظر ویژگی های فیزیولوژیک مورد مطالعه برتری داشتند.