مقایسه فرایند استخراج اسانس ریحان به روش ترتیبی فراصوت-مایکروویو با روش مایکروویو

انتخاب روش استخراج مناسب به منظور رسیدن به بازده بالاتر استخراج اسانس از گیاهان دارویی یکی از چالش های پیش رو در تحقیقات علمی است. روش ترتیبی فراصوت-مایکروویو یکی از روش های نوین استخراج است که در این پژوهش برای استخراج اسانس از گیاه ریحان استفاده شد. به منظور بررسی تاثیر این روش در افزایش بازده استخراج، روش مایکروویو به عنوان روش مبنا مورد مقایسه قرار گرفت. برای بهینه سازی شرایط استخراج به روش ترکیبی، توان فراصوت، توان مایکروویو و زمان استخراج به عنوان متغیرهای مستقل و بازده استخراج اسانس به عنوان پاسخ در نظر گرفته شد. طراحی آزمایشات به روش سطح پاسخ (RSM) با استفاده از طرح مرکب مرکزی (CCD) انجام شد. بیشترین بازده به دست آمده در شرایط 300 وات توان فراصوت، 600 وات توان مایکروویو و 40 دقیقه زمان استخراج به دست آمد که معادل (3/2 % وزنی/وزنی) بود. این در حالی است که بازده روش استخراج مبنا 74/0درصد وزنی/وزنی به دست آمد. نتایج به دست آمده از بررسی ترکیبات شیمیایی مواد موثره حاصل نشان داد که تعداد ترکیبات موجود در روش ترتیبی بالاتر از تعداد آن ها در روش مایکروویو است. علاوه بر این، با مقایسه خواص آنتی اکسیدانی با استفاده از روش های DPPH و FRAP ثابت شد که روش ترتیبی در حفظ خواص اسانس حاصل از گیاه ریحان بهتر عمل کرده است. تصاویر میکروسکوپ الکترونی روبشی نیز نشان داد که غدد حاوی مواد موثره در اثر فرآیند استخراج ترتیبی نسبت به روش مبنا بیشتر تخریب شده اند. به طور کلی، روش ترتیبی فراصوت-مایکروویو می تواند به عنوان روش کارآمدی برای استخراج اسانس از گیاه دارویی ریحان معرفی شود.