سبک شناسی اشعار رازق فانی

رازق فانی یکی از شاعران برجسته شعر معاصر افغانستان است که متاسفانه مانند اکثر شاعران هموطن خویش، در ایران چندان شناخته شده نیست. واکاوی و تحلیل همه سویه شعر فارسی در افغانستان یکی از زمینه های نسبتا مغفول در جامعه ادبی ماست. در این پژوهش که با هدف شناخت ویژگیهای سبکی شعر رازق فانی انجام شده است، تلاش شده با ارایه نمونه هایی از شعر فانی، باب آشنایی با این شاعر بزرگ افغانستانی برای علاقه مندان گشوده شود. همچنین شناسایی جایگاه شاعری رازق فانی در میان شاعران معاصر ادبیات فارسی از اهداف این پژوهش است.

پژوهش پیش رو، مطالعه ای نظری است. داده های آن به روش کتابخانه ای بدست آمده و به شیوه توصیفی-تحلیلی و ارایه آمار به انجام رسیده است. محدوده موردمطالعه، کتاب مجموعه اشعار رازق فانی است که به کوشش حفیظ شریعتی سحر در کابل به چاپ رسیده است. اشعار کلاسیک رازق فانی براساس روش سیروس شمیسا در سه سطح زبانی، ادبی و فکری سبک شناسی شده است.

برجسته ترین ویژگیهای زبانی شعر فانی عبارتند از بکارگیری واژه های عامیانه، واژه های کهن، انواع تکرار و قافیه های بدیعی. از برجستگیهای ادبی آن میتوان به بسامد بالای روش تناسب، انواع استعاره، تشبیهات تازه، انواع کنایه، سمبل، ارسال المثل و تلمیح اشاره کرد. مهمترین مشخصه های فکری شعر فانی عبارتند از: عشق به وطن، فراق و دوری از میهن، دردها و دغدغه های اجتماعی، گلایه و شکایت، اعتراض و انتقاد، مشکلات و گرفتاریهای دیار مهاجرت.

از بررسیهای انجام‌ شده میتوان نتیجه گرفت که رازق فانی شاعری استاد است که بر اصول و قواعد شعر کلاسیک کاملا مسلط است و با زوایای مختلف شعر فارسی و سنن ادبی آشناست.