ارزیابی اثربخشی برنامه توانمندسازی شناختی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی بر حافظه کاری افراد سالمند دارای آسیب شناختی خفیف

آسیب شناختی خفیف از شایع ‌ترین مشکلات شناختی دوران سالمندی است که از آن جمله می‌‌‌ توان به نقص در حافظه کاری اشاره کرد. هدف پژوهش حاضر طراحی، امکان ‌سنجی و تاثیر یک برنامه توانمندسازی شناختی با استفاده از فناوری واقعیت مجازی در راستای بهبود حافظه ‌کاری دیداری و کلامی این افراد بود.

پژوهش حاضر در قالب یک طرح شبه ‌آزمایشی پیش ‌آزمون، پس ‌آزمون به همراه پیگیری انجام شد. از بین سالمندان دارای آسیب شناختی خفیف 30 نفر انتخاب و در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) گمارش شدند. ابزار ارزیابی شامل آزمون ‌های فراخنای ارقام و فراخنای نمادی بود که در 3 مرحله‏ پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری پس از یک ماه اجرا شد. مداخله شامل برنامه مبتنی بر واقعیت مجازی بود که برای10 جلسه 30 دقیقه‌‏ای طراحی شد. روش ‌های آماری پژوهش حاضر از طریق نرم‌ افزار SPSS-26 انجام شد.

نتایج تحلیل واریانس درون ‌گروهی_بین ‌گروهی مختلط بیانگر تفاوت معنادار بین دو گروه آزمایش و کنترل در فراخنای ارقام و فراخنای نمادی بود. بین میانگین فراخنای ارقام در مرحله پیش‌ آزمون با دو مرحله پس ‌آزمون و پیگیری و همچنین دو مرحله پس ‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار مشاهده شد. میانگین فراخنای نمادی در مرحله پیش‌ آزمون با دو مرحله پس ‌آزمون و پیگیری از تفاوت معناداری برخوردار بود. اما میان نتایج دو مرحله پس ‌آزمون و پیگیری تفاوت معنادار ملاحظه نشد.

نتایج حاصل نشان داد توانمندسازی شناختی مبتنی بر فناوری واقعیت مجازی می‌تواند منجر به بهبود حافظه‌ کاری سالمندان مبتلا به آسیب شناختی خفیف شود و ماندگاری اثر در پیگیری یک ماه بعد نیز در فراخنای ارقام مشاهده شد.