تاثیر عرض های بحرانی بر شکست امواج روی شرق مدیترانه و غرب آسیا

شکست امواج عاملی موثر در رفتار امواج طی دوره زندگی چرخندهای کژفشار است. در این پژوهش نقش عرض های بحرانی در فرایند شکست امواج گذرا از شرق مدیترانه و غرب آسیا بین سال های 1979 تا 2018 بررسی شده است. با استفاده از داده های بازتحلیل ERA-Interim، کمیت های شیو تاوایی پتانسیلی شبه زمینگرد، شار فعالیت موج و همگرایی شار فعالیت موج طی فرایند شکست امواج در لایه hPa150-300 محاسبه و بررسی شده است. نتایج نشان داد چهار روز قبل از شکست واچرخندی امواج روی غرب آسیا، نفوذ پشته روی اروپا سبب تقویت سرعت مداری روی شمال اروپا و انحراف شرق سوی پشته می شود. تقویت سرعت مداری سبب شکل گیری نواحی با شیو منفی تاوایی پتانسیلی در شمال اروپا و بازتاب استواسوی ناوه از عرض های بحرانی می شود. در پایین دست ناوه نیز تقویت جت در راستای شمال شرقی- جنوب غربی سبب تشکیل عرض های بحرانی و بازتاب غرب سوی ناوه می شود. در شکست چرخندی امواج روی غرب آسیا، تقویت پشته و ناوه روی شرق اروپا سبب شکل گیری جت و عرض های بحرانی در راستای شمال غربی- جنوب شرقی از بالادست تا پایین-دست ناوه در عرض های میانی می شود. بازتاب قطب سوی ناوه از عرض های بحرانی سبب گردش چرخندی ناوه و تقویت آن در عرض های بالاتر می شود. شکست موج سبب تبدیل ناوه به دو قسمت در عرض های متفاوت روی شرق اروپا و غرب آسیا می شود. دو تا چهار روز بعد از شکست موج، همراه با تضعیف جت ها و عرض های بحرانی در بالادست ناوه، جت ها و عرض های بحرانی در پایین دست ناوه تقویت می شوند که این موضوع سبب تقویت ناوه در عرض های پایین تر روی شرق مدیترانه و غرب آسیا می شود به طوری که ابتدا قسمت بالایی ناوه از عرض های بالاتر و سپس قسمت پایینی ناوه از روی خاورمیانه و ایران گذر می کند.  ناحیه بحرانی شکل گرفته در شکست های واچرخندی، قوی تر از ناحیه بحرانی در شکست های چرخندی است؛ درنتیجه مولفه نصف النهاری شار فعالیت موج در پایین دست ناوه ها در شکست واچرخندی بیشتر از شکست چرخندی است و شکست واچرخندی، قوی تر از شکست چرخندی امواج است.