تاثیر تنش خشکی روی صفات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی در برخی ارقام انگور ایرانی

کمبود بارش و افزایش دما در بسیاری از مناطق باعث بروز مشکلاتی در کشت و کار محصولات کشاورزی شده است. با توجه به اهمیت انگور به عنوان محصولات مهم اقتصادی در باغبانی، شناسایی و کاربرد ارقام مقاوم به تنش خشکی یکی از گام های اولیه و مهمترین اهداف در برنامه های اصلاحی این گیاه می باشد. برای این منظور یک آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در سال 1399 انجام شد . فاکتورهای آزمایشی شامل سطوح مختلف تنش خشکی (در چهار سطح 100،  75، 50 و 25 درصد نیاز آبی) و ارقام انگور (قره شیلیق (Ga)، رسمی (Ra)، آق شیلیق (Ag)، کوپک بوغان (Co)، توکیلگن (Tu)، خلیلی (Kh)) بود. نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش سطح تنش خشکی در 6 رقم انگور میزان پارامترهای رشدی گیاه، محتوای نسبی آب برگ، میزان رنگیزه های فتوسنتزی به طور معنی داری (p<0.01) کاهش یافت که بیشترین کاهش در سطح تنش 25 درصد نیاز آبی مشاهده شد. همین طور با افزایش سطح تنش خشکی میزان نشت یونی، مالون دی آلدیید، کل قند محلول، پرولین و میزان فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در بیشتر ارقام افزایش معنی داری پیدا کرد. با افزایش تنش خشکی به 25% رطوبت ظرفیت مزرعه بیشترین و کمترین درصد کاهش سطح برگ در مقایسه با شاهد به ترتیب در رقم کوپک بوغان (68%) و قره شیلیق (45%) مشاهده شد. در بین ارقام مورد مطالعه، بیشترین و کمترین میزان نشت یونی به ترتیب در ارقام آق شیلیق و قره شیلیق که دارای مقادیر 9/36 % و 8/32 % بودند، مشاهده شد. بیشترین میزان پرولین در بین ارقام مورد مطالعه در رقم قره شیلیق (14/0 مایکرومول بر گرم وزن تر) و کمترین آن در رقم کوپک بوغان (067/0 مایکرومول بر گرم وزن تر) به دست آمد. همچنین بیشترین و کمترین میزان آنزیم کاتالاز در بین 6 رقم مورد مطالعه انگور به ترتیب در رقم قره شیلیق (02/3 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) و کوپک بوغان (41/1 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) به دست آمد. بیشترین میزان آنزیم پراکسیداز در رقم توکیلگن (86/5 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) و کمترین میزان در رقم رسمی (39/1 مایکرومول بر گرم وزن تر در دقیقه) به دست آمد. نتایج حاصل نشان داد که رقم های آق شیلیق و کوپک بوغان از ارقام حساس به خشکی و رقم قره شیلیق و توکیلگن از ارقام مقاوم به خشکی و بقیه ارقام نیمه حساس به خشکی می باشند.