تاثیر پیش تیمار بذر و نوع بستر کشت بر خصوصیات جوانه زنی و کیفیت نشای تولیدی گوجه فرنگی (Lycopersicon esculentum)

 امروزه پیش تیمار بذر به طور گسترده، برای بهبود میزان جوانه زنی بذرها در تعداد زیادی از گونه های گیاهی استفاده می شود. در نتیجه پیش تیمار بذر، تغییرات مولکولی و بیوشیمیایی متعددی شامل افزایش ساخت درشت مولکول ها، فعالیت آنزیم ها و تشکیل متابولیت های مختلف رخ می دهد. فعالیت های آنزیمی و متابولیکی، ساخت پروتیین ها از جهت کمی و کیفی و فعالیت های تنفسی و تشکیل آدنوزین تری فسفات برای ساخت درشت مولکول ها، غشاها و مواد لازم برای دیواره سلولی در طول و بعد از آماده سازی بذر افزایش می یابد. هدف از این تحقیق بررسی اثر پیش تیمار بذر با برخی تیمارهای هورمونی و تغذیه ای بر بهبود خصوصیات جوانه زنی و همچنین تاثیر نوع بستر کشت بر کیفیت نشاء تولیدی گوجه فرنگی رقم کارون می باشد.

دو آزمایش جداگانه بصورت آزمایشگاهی و گلدانی به صورت طرح کاملا تصادفی در سه تکرار اجرا شد. در آزمایش اول تیمار مورد استفاده شامل پیش تیمار بذر در 6 سطح (آب مقطر، 2/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک ، 2/0 میلی مولار پوتریسین، 5/1 درصد اسید هیومیک ، 03/0 درصد سولفات روی و 2/0 میلی مولار نیترات پتاسیم) و در آزمایش دوم تیمارهای مورد استفاده شامل نوع بستر کشت در 6 سطح (کوکوپیت، پرلایت، پیت ماس، 50% کوکوپیت+50% پرلایت 50% کوکوپیت+50% پیت ماس و 50% پرلایت+50% پیت ماس) بود.

تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تاثیر سطوح مختلف پیش تیمار بذر بر درصد جوانه زنی بذر و طول ریشه چه معنی دار بود. بیشترین درصد جوانه زنی بذر، به ترتیب پس از 6 روز کاشت در تیمار 2/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک معادل 1/97 درصد، بدست آمد. بیشترین وزن خشک اندام هوایی در تیمار پیت ماس معادل 7/1 گرم و کمترین وزن خشک اندام هوایی در تیمار پرلیت معادل 3/0 گرم بدست آمد. بیشترین میزان جذب عناصر معدنی (نیتروژن، فسفر، پتاسیم، کلسیم و منیزیوم) در بستر کشت پیت ماس مشاهده گردید. استفاده از پیت ماس در مقایسه با کوکوپیت منجر به افزایش طول گیاهچه معادل 3/31 درصد گردید.

 استفاده از تیمار 2/0 میلی مولار اسید سالیسیلیک و پوترسین و پس از آن اسید هیومیک در مقایسه با سولفات روی و نیترات پتاسیم درصد جوانه زنی بذر را افزایش داد. همچنین با بکاربردن پیت ماس و استفاده از تیمارهای تلفیقی پیت ماس در مقایسه با کوکوپیت و پرلیت علاوه بر افزایش جذب عناصر مختلف، باعث افزایش وزن خشک ریشه و اندام هوایی گیاه گردید.