برآورد ترکیب پذیری عمومی صفات فیزیولوژیک مرتبط با تحمل خشکی، عملکرد و میزان اسانس میوه در گشنیز با روش پلی کراس

یکی از عوامل محدود کننده تولید گیاهان دارویی تنش خشکی می باشد. هدف از این مطالعه ارزیابی ترکیب پذیری عمومی توده های بومی گشنیز برای صفات عملکرد و اجزای عملکرد میوه و محتوای اسانس در رژیم های مختلف آبیاری بود. به همین منظور 14 خانواده ی نیمه خواهری حاصل از خزانه ی پلی کراس در سه آزمایش (بدون تنش، تنش ملایم و تنش شدید) در سال زراعی 1394 در در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تربیت مدرس مورد ارزیابی قرار گرفت. تجزیه ی آماری داده ها نشان داد که بیش ترین ضریب تنوع فنوتیپی در شرایط عدم تنش مربوط به کلروفیل کل، در شرایط تنش ملایم مربوط به عملکرد میوه و در شرایط تنش شدید مربوط به میزان اسانس میوه بود. هم چنین بیش ترین ضریب تنوع ژنتیکی در شرایط عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید به ترتیب مربوط به صفات میزان اسانس میوه، عملکرد میوه و میزان اسانس میوه بود. نتایج تجزیه خوشه ای براساس ترکیب پذیری عمومی صفات مشخص کرد که فامیل های ناتنی 8، 9، 10 و 14 برای تولید واریته ساختگی با عملکرد میوه و میزان اسانس بالا در شرایط عدم تنش خشکی مناسب هستند. در شرایط تنش ملایم فامیل های 7، 11 و 1، برای تولید واریته های با عملکرد میوه و میزان اسانس بالا مناسب هستند و در شرایط تنش شدید فامیل های 13، 14، 11، 6 و 7 برای تولید واریته های با عملکرد میوه ی بالا و فامیل های 1، 3، 9، 12 و 7 برای تولید واریته با میزان اسانس بالا مناسب هستند.