تجزیه و تحلیل میانگین نسل ها برای تعیین مولفه های ژنتیکی تحمل به خشکی در گلرنگ (.Carthamus tinctorius L)

گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)، یکی از گیاهان مهم دانه های روغنی است که به صورت تجاری در ایران کشت می شود.    تولید ارقام با عملکرد دانه و روغن بالا، مهم ترین هدف کشت گلرنگ است. بررسی عملکرد ژن ها در بهبود صفات مورفولوژیکی به ویژه در شرایط تنش خشکی، بسیار حایز اهمیت است. بدین منظور، آزمایشی در سال 94-1392 در مزرعه تحقیقاتی در اصفهان با استفاده از تولید نسل های حاصل از تلاقی بین دو لاین خالص (KIR1015× Ac-Sunset) در شرایط تنش خشکی و بدون تنش بر اساس بلوک های کاملا تصادفی با سه بار تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که برای زیست توده گیاهی در هر دو شرایط تنش و شاهد و برای عملکرد دانه، تعداد طبق در بوته در شرایط شاهد مدل دو پارامتری m و [a] بهترین برازش را داشتند. مدل سه پارامتری m، [a] و [d] بهترین برازش را برای صفات تعداد طبق در بوته و تعداد شاخه در شرایط تنش و برای وزن 100 دانه در شرایط شاهد داشت. مقدار واریانس غالبیت برای صفات عملکرد دانه، وزن 100 دانه و تعداد شاخه در شرایط تنش و ارتفاع بوته، عملکرد دانه بوته، وزن 100 دانه و تعداد شاخه در شرایط شاهد، بیشتر از واریانس افزایشی بود. وراثت پذیری عمومی و خصوصی محتوای روغن در شرایط شاهد و تنش خشکی به ترتیب 82/59 و 47/89 بود. نتایج این مطالعه نشان داد؛ صفات مرتبط با عملکرد مانند عملکرد دانه در گیاه، تعداد طبق در بوته و محتوای روغن با اثرات افزایشی کنترل می شود که زمینه را برای به نژادی بر مبنای روش های مبتنی بر انتخاب برای بهبود تحمل به خشکی در گلرنگ نشان می دهد.