بررسی های زمین شیمی اکتشافی کانی های سنگین رسوب های آبراهه ای و سنگی منطقه اسبخان هریس، شمال غرب ایران

منطقه مورد بررسی در جنوب رشته کوه قوشآداغ، در شمال روستای اسبخان، شهرستان هریس واقع است. این منطقه از نظر زمین شناسی ساختاری ایران، در پهنه اصلی ایران مرکزی و زیرپهنه البرز-  آذربایجان قرار دارد. واحدهای زمین شناسی منطقه شامل سنگ های آذرین و آذرآواری ایوسن با ترکیب آندزیتی، تراکی آندزیتی، بازالتی، توفی و ایگنمبریتی هستند. توده نفوذی نیمه عمیق با سن الیگوسن، با ترکیب کوارتز دیوریت، دیوریت و کوارتز مونزونیت به صورت استوک و دایک در منطقه رخنمون دارد. در اثر فرایند های گرمابی شکل گرفته از این توده نفوذی و با نفوذ آن در واحدهای رسوبی- آتشفشانی ایوسن میانی، دگرسانی های گسترده ای (فیلی، رسی آرژیلی متوسط، پروپلیتی و سیلیسی) در منطقه رخ داده است. نتایج اولیه بررسی های زمین شیمیایی آبراهه ای در منطقه سبب شناسایی چند ناحیه با بی هنجاری های درجه 1، 2 و 3 از کانی های سنگین شد. مهم ترین کانی های سنگین شناسایی شده شامل هماتیت، گوتیت، مگنتیت، پیریت- اکسید، پیریت و زیرکن هستند و اغلب ارتباط تنگاتنگی با پهنه های دگرسانی و کانی سازی رگه ای دارند. انطباق نقشه هاله های زمین شیمیایی با نقشه زمین ساخت و دگرسانی منطقه نشان دهنده همبستگی بسیار بالای این مناطق و به احتمال بسیار نقش مهم گسل ها و درزه ها در رخداد پهنه های دگرسانی و مناطق بی هنجار است. نقشه های بی هنجاری و تجزیه و تحلیل های زمین آماری یافته های رسوب های رودخانه ای و کانی های سنگین نشان می دهد که غنی شدگی عناصر Ag،Au ،Mo ، Cu، As، Pb، Sb و Zn از حد زمینه بالاتر است و عناصر Au، Ag، Cu، As و Pb می توانند به عنوان عناصر ردیاب برای ذخایر فراگرمایی طلا بکار روند.