ارائه الگوی پیشایندها و رهاوردهای ناهنجاری های رفتاری منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

در دهه های اخیر افزایش بهره وری و کاهش خسارات از طریق بهبود رفتارهای نابه هنجار کاری، مورد توجه صاحب نظران رفتار سازمانی به ویژه پژوهشگران حوزه ی سلامت قرارگرفته است. رفتار ناهنجار کارمند رفتاری اختیاری است که هنجارهای مهم سازمان را نقض می کند و از این طریق خوب بودن سازمان، اعضای آن و یا هر دو را تهدید می کند. هدف پژوهش حاضر طراحی الگوی پیشایندها و رهاوردهای ناهنجاری های رفتاری منابع انسانی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی بود.

این پژوهش به صورت مقطعی در تابستان 1400 انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش مطالعات کتابخانه ای و دلفی استفاده گردید. با استفاده از مطالعات کتابخانه ای عوامل شناسایی و استخراج شد، سپس از خبرگان درخواست شد تا با استفاده از متغیرهای کلامی میزان اهمیت هر یک از عوامل شناسایی شده را مشخص نمایند. در ادامه متغیرهای کلامی به اعداد فازی مثلثی تبدیل و میانگین فازی مثلثی با استفاده از فرمول مینکووسکی فازی زدایی شدند و با استفاده از روش دلفی فازی طی 3 مرحله اتفاق نظر در مورد پیشایندها و رهاوردهای ناهنجاری های رفتاری منابع انسانی در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی توسط خبرگان حاصل شد و الگوی آن تدوین گردید.

در مجموع 21 عامل به عنوان پیشایند و 13 عامل به عنوان رهاوردهای ناهنجاری های رفتاری منابع انسانی شناسایی شد که بیشترین میزان موافقت در زمینه پیشایندها با مولفه های فقر و مشکلات معیشتی و ضعف خودکنترلی و کمترین میزان موافقت با مولفه های بی معنا دانستن جهان هستی، وضعیت جسمانی و جامعه پذیری ناقص بوده که کلا حذف شده اند و مهاجرت به عنوان عاملی که کمترین میزان موافقت را داشته، مورد تایید قرار گرفته است. در زمینه رهاوردها نیز بیشترین میزان موافقت با مولفه های نارضایتی و کاهش انگیزش و کمترین میزان موافقت با مولفه های خودکشی و آزار جنسی شده است.

با توجه به اینکه فقر و مشکلات معیشتی و ضعف خودکنترلی مهمترین پیشایندهای ناهنجاری رفتاری شناخته شده اند، می توان با تلاش در جهت بهبود وضعیت معیشتی کارکنان و افزایش حقوق و مزایای کارکنان و همچنین افزایش توان کارکنان در کنترل خویشتن و بهبود توانایی های خودمدیریتی شان زمینه کاهش رفتارهای ناهنجار کارکنان را فراهم آورد.