شاخص های مرتبط با تحمل شوری جهت غربال گری ارقام برنج(.Oryza sativa L)

برنج (Oryza sativa L.) غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان است. شوری یکی از مهمترین عوامل محدود کننده عملکرد برنج است. یازده رقم برنج در آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط تنش شوری و نرمال بررسی شدند. شاخص های تحمل و حساسیت به تنش شامل میانگین تولید (MP)، میانگین هندسی تولید (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص پایداری عملکرد، میانگین هارمونیک (HM)، شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل و نرخ کاهش عملکرد، و تجزیه به مولفه های اصلی جهت ارزیابی تنوع و واکنش ارقام برنج تحت تنش شوری و شناسایی ارقام متحمل استفاده شدند. تنوع معنی داری بین ارقام از لحاظ عملکرد دانه و شاخص های تنش دیده شد. تجزیه به مولفه های اصلی بر اساس عملکرد دانه و نمره تحمل به تنش، دو مولفه اصلی شامل مولفه های " جزء تحمل شوری" و " جزء شاخص حساسیت به شوری" با مقادیر ویژه بزرگ تر از یک را شناسایی کرد که 99/39 درصد از کل تغییرات ژنوتیپ ها را توجیه کردند. MP، GMP و STI می توانند به عنوان بهترین شاخص ها برای گزینش ارقام برنج مقاوم به شوری در نظر گرفته شوند. نتایج تجزیه خوشه ای و پراکنش ارقام مطالعه شده بر اساس نمودار بای پلات حاصل از عملکرد دانه و شاخص های تحمل به تنش، ارقام لنجان عسکری، یاسوج، و کامفیروز به عنوان ارقام متحمل و ارقام چمپای لوداب، غریب و دم سیاه ممسنی به عنوان ارقام حساس معرفی کرد. ارقام متحمل می توانند در برنامه های به نژادی جهت اصلاح تحمل به شوری برنج مورد استفاده قرار گیرند.