تحلیل عملکرد روش های هیدرولوژیکی و داده-مبنا در برآورد میزان رسوب معلق

مدل‌های داده مبنا به‌عنوان یک جایگزین برای روش‌های هیدرولوژیکی در محاسبات مربوط به تخمین رسوب مطرح هستند. هدف پژوهش حاضر مقایسه عملکرد و دقت روش‌های هیدرولوژیکی و داده- مبنا در برآورد میزان رسوب معلق بود. بدین منظور داده‌های دبی و رسوب در بازه زمانی yr 20 (1399-1380) جمع‌آوری و سپس میزان رسوب معلق ایستگاه هیدرومتری باغ کلایه بر روی رودخانه الموت در استان قزوین برآورد شد. در این پژوهش از روش‌های هیدرولوژیکی شامل منحنی سنجه رسوب، فایو و روش اصلاح‌گر و روش‌های داده-مبنای برنامه ریزی بیان ژن، یادگیری بر پایه نمونه K و رگرسیون خطی استفاده شد. عملکرد روش‌های مذکور با معیارهای R، RRMSE و NS مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که به ترتیب روش یادگیری بر پایه نمونه K با معیارهای ارزیابی 94/0 R=، 29/0= RRMSE و 24/0= NS و روش برنامه‌ریزی بیان ژن با 85/0 R=، 59/0= RRMSE و 65/0= NS رسوب معلق را با دقت بیشتری نسبت به سایر روش‌های موردمطالعه برآورد کرده است. بدین ترتیب برتری روش های داده-مبنا در برآورد میزان رسوب معلق در منطقه موردمطالعه به اثبات رسید. ازاین‌روی استفاده از روش های داده-مبنا به‌عنوان رقیب و جایگزین روش های هیدرولوژیکی برای تخمین میزان رسوب معلق در مناطقی شبیه با منطقه موردمطالعه توصیه می‌شود.