بررسی ویژگی های رویشی، فیزیولوژی و زردبرگی نارنگی انشو با پایه کاریزوسیترنج در برخی خاک های آهکی مازندران

در استان مازندران، استفاده از سیترنج ها از جمله کاریزوسیترنج به عنوان پایه جایگزین برای مرکبات درحال توسعه و ترویج است. با درنظر گرفتن دامنه تغییرات زیاد آهک و بافت در خاک های منطقه، بررسی واکنش این پایه به شرایط خاک های منطقه بسیار ضروری است. هدف پژوهش حاضر ارزیابی روند رشد، و تحمل پایه کاریزوسیترنج به خاک های آهکی شرق مازندران بود. به این منظور، آزمایشی به مدت دو سال:کدام سال ها؟ درقالب طرح بلوک های کامل تصادفی در هفت خاک با بافت متفاوت از لوم شنی تا رسی و دامنه کربنات کلسیم معادل از 2% تا 45% انجام شد. اندازه گیری ها شامل روند رشد رویشی، وزن خشک، شاخص درجه زردی، شاخص فلورسنس، کلروفیل، غلظت عناصر غذایی در برگ و ریشه بود. نتایج نشان داد که بیشترین میانگین وزن خشک اندام هوایی از خاک های با بافت لوم و آهک کل 2% و همچنین خاک های با بافت شن لومی و آهک کل 40% حاصل شد. بیشترین درجه زردی برگ از خاک های با بافت لوم، آهک 45% و آهک فعال 16% به دست آمد و کمترین درجه زردی از خاک های با آهک کل 2% و بدون آهک فعال حاصل شد. میانگین غلظت آهن کل در ریشه ها، 94/8 برابر میانگین غلظت آن در برگ ها بود که تجمع و رسوب آهن در ریشه ها را نشان می دهد. مقدار منگنز قابل استفاده برای درختان مرکبات در بیشتر خاک ها بیش از حد مطلوب بود اما میانگین غلظت منگنز برگ در بیشتر خاک ها کمتر از حد کفایت  بود که نشان می داد کمبود منگنز در برگ درختان مرکبات به علت کمبود منگنز در خاک نبود بلکه ناشی از  انتقال منگنز از ریشه به اندام هوایی بود. به طور کلی، میانگین غلظت منگنز در ریشه، 67/6 برابر میانگین غلظت آن در برگ بود. براساس نتایج، منگنز محدود کننده ترین عنصر برای این پایه و پیوندک بود در حالی که تجمع آهن در ریشه بیشتر از منگنز بود. نتایج میانگین مقدار کلروفیل و شاخص فلورسنس کلروفیل (Fv/Fm) برگ ها نشان داد که خاک های با بافت متوسط و آهک کل کم و همچنین خاک های با بافت سبک و آهک کل زیاد، بیشترین مقدار کلروفیل و شاخص فلورسنس را داشتند. بر پایه نتایج، این پایه در خاک های با آهک کل بیشتر از 14% علایم زرد برگی و کاهش رشد داشت. نیز، بافت خاک و مقدار آهک در تحمل پایه کاریزوسیترنج به خاک های آهکی بیشترین تاثیر را نشان داد به طوری که در خاک های با بافت سنگین و متوسط و آهک کل بیشتز از 14% علایم شدید زرد برگی و کاهش رشد نشان می داد اما در خاک های با بافت سبک و آهک کل 40%، علایم کلروز ظاهر نشد یا بسیار خفیف بود. بنابراین به باغداران توصیه می شود در انتخاب این پایه، بافت خاک و مقدار آهک خاک را لحاظ نمایند.