تاثیر محلول پاشی روی و نانوذره روی بر رشد، رنگیزه های فتوسنتزی و ترکیبات اسانس ریحان سبز

روی به عنوان یک عنصر ریزمغذی ضروری، نقش مهمی در رشد و متابولیسم گیاه بر عهده دارد. این مطالعه، به منظور بررسی اثر محلول پاشی برگی روی بر رشد، رنگیزه های فتوسنتزی و کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی ریحان در شرایط گلخانه ای انجام گرفت. تیمارها شامل چهار سطح اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر) و چهار سطح نانوذره اکسید روی (0، 25، 50 و 100 میلی گرم بر لیتر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد برگی روی تاثیر معنی داری (P≤0.05) بر صفات مورد اندازه گیری داشته است. تیمار اکسید روی و نانوذره روی باعث افزایش معنی دار در طول کل گیاه (ارتفاع بوته + طول ریشه)، وزن تر و خشک گیاه، تعداد برگ در بوته، میزان رنگیزه های فتوسنتزی و درصد اسانس ریحان شد و از این نظر نقش نانوذره روی موثرتر از اکسید روی بود. بیشترین مقدار شاخص های رشدی و میزان رنگیزه ها در سطح 100 میلی گرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. بر اساس نتایج، 34 ترکیب در اسانس ریحان شناسایی شد که بیشترین آنها مربوط به مونوترپن های اکسیژن دار بوده و سه متابولیت اصلی اسانس شامل متیل چاویکول، لینالول و آلفاکادینول بودند. همچنین بیشترین مقدار متیل چاویکول و آلفاکادینول در سطح 50 میلی گرم بر لیتر نانوذره روی مشاهده شد. روی احتمالا با افزایش هورمون های رشد، بهبود جذب برخی عناصر غذایی و افزایش سنتز پیش ساز های متابولیت های ثانویه توانسته است باعث افزایش رشد و تولید اسانس در گیاه ریحان شود. یافته های این تحقیق نشان داد که تاثیر نانوذره روی در افزایش رشد و مواد موثره گیاه ریحان، موثرتر از کود اکسیدروی است.