اثر سالمندی جمعیت بر هزینه های سلامت با رویکرد سیاست های کلی جمعیت

طی چند دهه گذشته ایران با تغییرات جمعیتی سریع از جمله کاهش شدید نرخ زاد و ولد و افزایش امید به زندگی مواجه بوده و این امر موجب افزایش درصد سالمندان گردیده است. یکی از چالشهای مهم سالمندی جمعیت، افزایش هزینه های سلامت جوامع به دلیل نیاز بالای سالمندان به انواع خدمات بهداشتی و درمانی است. این پژوهش با توجه به سیاست های کلی جمعیتی نظام مقدس جمهوری اسلامی درخصوص ارتقاء پویایی، بالندگی و جوانی جمعیت با افزایش نرخ باروری به بیش از سطح جانشینی، به دنبال بررسی تاثیر سالمندی جمعیت بر سهم هزینه های سلامت در تولید ناخالص داخلی می باشد. این پژوهش با استفاده از داده های مرکز آمار ایران و داده های بانک جهانی، برای دوره زمانی 1398-1360 انجام شده است. ابتدا الگویی برای سهم هزینه های سلامت در تولید ناخالص داخلی ارایه گردید؛ سپس ضرایب آن با استفاده از الگوی خودتوضیح با وقفه های گسترده برآورد شد. همچنین به منظور بررسی سرعت تعدیل مدل کوتاه مدت به مدل بلندمدت، الگوی تصحیح خطا برآورد گردید. نتایج به دست آمده نشان داد افزایش جمعیت سالمند در بلندمدت منجر به افزایش هزینه های سلامت می شود؛ به طوری که یک درصد افزایش در شاخص سالمندی منجر به 37/0 درصد افزایش در هزینه های سلامت می شود. همچنین در بلندمدت رشد متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه، شاخص قیمت در بخش بهداشت و درمان و شهرنشینی اثر مثبت و معنادار بر سهم هزینه های سلامت در تولید ناخالص داخلی دارند. ضریب تصحیح خطا نیز 46 درصد به دست آمد.