بررسی و تحلیل دستاوردهای شرق شناسان فرانسوی در الجزایر (1830-1962م)

شرق شناسی فرانسوی از مهم ترین و برجسته ترین مکاتب شرق شناسی است که درخشش اصلی دستاوردهای آن در عصر استعمار الجزایر (1930-1962م) مشهود است. شرق شناسان فرانسوی در راستای تثبیت و پیشبرد اهداف استعماری فرانسه گام های راهبردی در آن جا برداشتند. این مقاله با رویکردی توصیفی-تحلیلی به بررسی نهادها و زمینه های مطالعاتی شرق شناسان فرانسوی در الجزایر (1830-1962م) می پردازد و می کوشد تا به این مساله که نهادها و زمینه های مطالعاتی شرق شناسان فرانسوی در الجزایر کدامند و اهداف و انگیزه های شرق شناسان فرانسوی از مطالعه جامعه، دین، تاریخ و... الجزایر چیست، پاسخ دهد. الجزایر یکی از مهم ترین تجارب شرق شناسی اروپایی- فرانسوی به شمار می رود. شرق شناسان چندسال پیش از اشغال الجزایر، مطالعات مقدماتی و آماده سازی نظامیان و سیاست مداران را آغاز کردند. از منظر آن ها، الجزایر مرکزی راهبردی و دروازه ورود به سه عرصه یعنی آفریقای مرکزی، منطقه مغرب عربی و شرق الجزایر بود. شرق شناسان و کلیسا هدف واحدی به ویژه در زمینه گسترش مسیحیت ایفا می کردند. آن ها در سه مرحله، موفقیت های بسیاری را نصیب دولت متبوع خویش ساختند؛ مرحله نخست (1830-1879م) یعنی عصر شرق شناسان نظامی؛ دوره دوم (1879-1930م) گسترش فعالیت های شرق شناسان فرانسوی اعم از تاسیس مدارس جدید، برگزاری کنفرانس های شرق شناسی به ویژه چهاردهمین کنفرانس شرق شناسی در الجزایر که این دوره، مهم ترین دوره توسعه و اجرای سیاست های فرهنگی استعماری فرانسه در الجزایر است. مرحله سوم (1930-1962م) که در این مرحله و به ویژه پس از جنگ جهانی دوم نقش شرق شناسان کم رنگ شد و بار دیگر نقش نظامیان پررنگ و حایز اهمیت گردید.