برنامه تحویل و توزیع بهینه آب با استفاده از الگوریتم Pso (مطالعه موردی: شبکه آبیاری سد نساء شهرستان بم)

برنامه ریزی توزیع و تحویل آب در شبکه های آبیاری تحویل به موقع و کافی آب با حداقل بهره برداری از هدآب روی دریچه کانال مطابق قیدهای میزان ظرفیت آن و دوره چرخش آبیاری می باشد. عملکرد ضعیف کانال های آبیاری از یک طرف و تاثیر آن در کاهش بهره وری آب کشاورزی از طرف دیگر ضرورت ارایه برنامه ریزی های موثر در بهره برداری بهینه از کانال های آبیاری را ایجاب نموده است. روش های رایج برنامه ریزی تحویل و توزیع آب عموما ابتکاری و مبتنی بر تجربه کارشناسان بوده که روش هایی کارآمد در صرفه جویی بهینه آب نمی باشند، بنابراین استفاده از روش های تحلیلی و بهینه سازی می تواند بخشی از مشکلات موجود را رفع نماید. مسیله ی برنامه ریزی توزیع و تحویل آب در شبکه های آبیاری یک مسیله پیچیده بهینه سازی چند هدفه، چند متغیره و چند محدودیتی با انواع متغیرها است که حل آن نیازمند کاربرد روش های توانمند بهینه ساز است. روش های ابتکاری توانایی حل اینگونه مسایل پیچیده و عبور از نقاط بهینه موضعی و یافتن بهینه سراسری را دارند. پژوهش حاضر با به کارگیری الگوریتم فراابتکاری بهینه سازی PSO (رفتار جمعی ذرات) به توزیع و تحویل بهینه آب در شبکه آبیاری سد نساء شهرستان بم واقع در استان کرمان پرداخته است. به این منظور ابتدا تعداد اشنعابات، ماکزیمم ظرفیت هر کانال، سطح تحت پوشش هر انشعاب، نیاز ناخالص آبیاری، دور آبیاری و تعداد بلوک ها به عنوان ورودی به مدل معرفی شد. پس از اجرای مدل بهترین نوبت انشعابات در هر بلوک، حداقل ظرفیت کانال توزیع کننده و حداقل زمان آبیاری در شرایط بهینه به عنوان خروجی ارایه گردید. در حال حاضر ماکزیمم دبی شبکه 3000 لیتر بر ثانیه و 360 ساعت، زمان آبیاری است. مطابق نتایج ارایه شده در این پژوهش درحالت بهینه سازی دوهدفه، ماکزیمم دبی 2469 لیتر در ثانیه و ماکزیمم زمان آبیاری 356 ساعت می باشد که در مقایسه با ظرفیت کنونی کانال 531 لیتر بر ثانیه دبی و 4 ساعت زمان آبیاری کاهش یافته است.