تغییر شاخص های مغناطیسی و اکسیدهای آهن خاک در پی تغییر کاربری (مطالعه موردی: دشت مختار استان کهگیلویه و بویراحمد)

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی و شیب بر برخی ویژگی های خاک با تمرکز بر شاخص های مغناطیسی و اکسیدهای آهن خاک در منطقه مختار یاسوج انجام گرفت. در این منطقه از چهار کاربری جنگل متراکم، جنگل تنک، اراضی فرسوده و کشت دیم و در هر کاربری از دو کلاس شیب 15-0 و 30-15 درصد و در هر کاربری از 10 نقطه سطحی (عمق صفر تا 15 سانتی متر) به صورت تصادفی (مجموعا40 نمونه) نمونه برداری انجام گرفت.  میانگین ماده آلی در کاربری جنگل متراکم (24/5%) به طور معنی داری بیشتر از سایر کاربری ها بوده است. جنگل تراشی و عملیات زراعی بر روی اراضی شیب دار، موجب سبک تر شدن بافت خاک و کاهش معنی دار مقدار رس در کاربری زراعی شده است. همچنین چگالی ظاهری و کربنات کلسیم معادل با تغییر کاربری از جنگل متراکم به کاربری زراعی افزایش یافته اند. پذیرفتاری مغناطیسی (χlf) خاک به میزان زیادی تحت تاثیر تغییر کاربری و به میزان کمتر تحت تاثیر موقعیت شیب بوده است. تغییرات کاربری از جنگل متراکم به سایر کاربری ها کاهش معنی داری (25 تا 100 درصد) بر χlf داشته است. با توجه به مقادیر 9/1 تا 2/7 درصدی پذیرفتاری مغناطیسی وابسته به فرکانس (χfd)، این خاک ها دارای مقادیر کم تا متوسط ذرات پدوژنیک سوپرپارامگنتیک بوده اند. همبستگی نسبتا بالایی بین χlf با برخی ویژگی های از جمله شکل های آهن، ماده آلی، بافت خاک و میزان کربنات کلسیم مشاهده شد. با اندازه گیری χlf که امکان اندازه گیری سریع و ارزانی دارد، می توان مناطق حساسی را که در معرض تخریب زیادی بوده، شناسایی و اقدامات مدیریتی مناسب را اتخاذ نمود.