بررسی سبک شناسی نسخه خطی «مجلس آرای محمد محسن شیرازی»

نسخه مجلس آرا از متون تعلیمی از نوع اخلاقی-روایی قرن یازدهم هجری است که محمد محسن شیرازی در چهل حدیث و مجلس به رشته تحریر درآورده است. هدف این پژوهش بیان ویژگیهای شاخص سبکی این اثر است.

پژوهش حاضر مطالعه ای نظری است و شیوه گردآوری اطلاعات آن اسنادی (کتابخانه ای) است.

مقوله هایی چون کاربرد واژه ها، عبارات، احادیث به زبان عربی، کاربرد صورت کهن افعال استمراری، استفاده از افعال پیشوندی، حذف فعل به قرینه لفظی، استفاده از فعل جمع برای فاعل مفرد، بکار گرفتن افعال دعایی، بهره گیری از صنایع بدیعی لفظی و معنوی از جمله سجع، جناس، تشبیه، استعاره، تلمیح و... از شاخصه های مهم زبانی و ادبی اثر میباشد. از نظر سطح فکری به مباحث اخلاقی از جمله پند، موعظه و ارشاد با استناد به آیات و احادیث از پیامبر (ص) و ایمه معصومین (ع) و اشعار شعرای بزرگ پرداخته است.

مجلس آرا اثری است منثور آمیخته به نظم و دارای نثری ساده و روان و درعینحال دارای واژه های متقن و ترکیبهای منسجم و مستحکم و متضمن مضمونهای لطیف و بلند است و به سخن استادان برجسته قرون گذشته نزدیک است. گویا در این مورد روش سعدی در گلستان در مولف اثر تاثیر داشته است که بسامد آرایه های ادبی از جمله سجع، جناس و استعاره در آن بیشتر میباشد.