تاثیر تمرین شنا بر حافظه فضایی نوزادان محروم از مادر: ایجاد استرس مبتنی بر جداسازی 6 ساعت در روز

استرس اولیه می تواند ساختار عصبی ازجمله هیپوکامپ و عملکردهای رفتاری مانند حافظه را دچار اختلال کند؛ به همین سبب، توجه به خنثی سازی آثار مخرب استرس بر بدن یکی از موضوعات قابل بحث در میان پژوهشگران بوده است. با توجه به اینکه در تحقیقات پیشین به نقش فعالیت بدنی در کاهش استرس اشاره شده بود؛ بنابراین، هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر چهار هفته تمرین شنا بر یادگیری و حافظه فضایی در موش های نوزاد جداشده از مادر بود.

در این تحقیق، 40 سر موش صحرایی نر نژاد آلبینو ویستار به طور تصادفی به چهار گروه (جداشده از مادر، جداشده از مادر به همراه تمرین شنا، تمرین شنا و کنترل) تقسیم شدند. از روش جداسازی نوزادان از مادر برای ایجاد شرایط استرس زا استفاده گردید. گروه های جداشده از مادر از روز پس از تولد به مدت یک ماه، روزانه 6 ساعت از مادران خود جدا شدند. برای اعمال فعالیت بدنی، تمرین شنا به مدت چهار هفته، هفته ای پنج جلسه به صورت افزایشی صورت گرفت. برای اندازه گیری میزان استرس، میزان گلوکز خون موش ها سنجیده و برای سنجش یادگیری و حافظه فضایی از آزمون ماز آبی موریس استفاده شد.

یافته ها: 

نتایج آزمون آنوا نشان داد که گلوکز خون گروه جداشده از مادر نسبت به گروه کنترل، افزایش معنا داری داشته است (0.045=P) و بنابراین، اطمینان ناشی از اعمال استرس به دست آمد؛ همچنین نتایج آزمون مانوا نشان داد که اگرچه استرس تاثیر معنا داری بر یادگیری فضایی نداشت؛ اما نتایج آزمون کاوش نشان داد، گروه جداشده از مادر کاهش معنا داری در درصد ورود به ربع هدف (0.05=P) و درصد زمان سپری شده در ربع هدف (0.029=P) نسبت به گروه کنترل داشتند؛ بنابراین، حافظه فضایی تحت استرس در گروه جداشده از مادر نسبت به سایر گروه ها تخریب شد. درنهایت، تمرین شنا همراه با جدایی از مادر توانست آثار مخرب استرس بر حافظه فضایی در درصد ورود به ربع هدف (0.02=P) و درصد زمان سپری شده در ربع هدف (0.05=P) را خنثی کند.

بحث و نتیجه گیری:

 نتایج نشان داد که استرس اثر منفی بر یادگیری فضایی ندارد؛ اما حافظه را تخریب می کند. از سوی دیگر، تمرین شنا می تواند به عنوان یک روش درمانی تا حد بسیاری این آثار منفی را خنثی نماید و باعث بهبود حافظه شود.