عوامل موثر در استفاده پرستاران از محدودکننده های شیمیایی در بخش های مراقبت ویژه: یک مطالعه مشاهده ای

محدودکننده های شیمیایی داروهایی هستند که برای محدود کردن حرکات ناخواسته بیمار یا کنترل اضطراری رفتار تهاجمی بیمار و ایجاد آرام بخشی و بی دردی، کاهش علایم و کاهش احتمال آسیب رساندن به خود یا دیگران استفاده می شوند. استفاده نامناسب از محدودکننده های شیمیایی می تواند منجر به بروز عوارض در بیماران شود و حتی می تواند موجب به تاخیر افتادن جداسازی بیماران تحت تهویه مکانیکی از ونتیلاتور شود. مطالعه حاضر با هدف بررسی عوامل موثر در استفاده پرستاران از محدودکننده های شیمیایی در بیماران بستری در بخش های مراقبت ویژه انجام شد.

مطالعه حاضر به روش مشاهده ای انجام شد. 160 بیمار بستری در بخش های مراقبت ویژه بیمارستان کوثر سنندج در ایران مورد مطالعه قرار گرفتند. بیماران پذیرش شده در بخش های مراقبت ویژه پس از گذشت هشت ساعت از زمان بستری و پایدار شدن نسبی شرایط بیمار از نظر استفاده از محدودکننده های شیمیایی توسط پرستاران، ارزیابی شدند.

از 160 بیمار بستری در بخش های مراقبت ویژه 105 بیمار (65/62 درصد) تحت محدودکننده های شیمیایی قرار گرفتند. معمول ترین زمان استفاده از محدودکننده های شیمیایی در شیف شب و سپس شیفت عصر بود. نتایج حاصل از مقایسه بیمارانی که تحت محدودکننده های شیمیایی قرارگرفته یا نگرفته اند نشان داد از نظر عوامل سابقه استعمال سیگار (0/037P=)، اینتوبه بودن (0/0001P=)، داشتن پانسمان (0/001P=) و درن (0/001P=) و همچنین NGT (0/010P=)، GCS (0/012P=)، FOUR score (0/050P=)، نوع شیفت های پرستاری (0/017P=)، بی قراری (0/004P=) با هم تفاوت معنی دار آماری داشتند. رابطه ی بین متغیرهای BMI، اعتیاد به الکل، اعتیاد به مواد مخدر، داشتن کاتتر، فیکساتور و تراکشن، دلیریوم، داشتن پانسمان، نسبت پرستار به بیمار، بیماری زمینه ای و مد دستگاه تهویه ی مکانیکی با استفاده از محدودکننده های شیمیایی معنادار نبود (0/50P>). نتایج آنالیز رگرسیون لجستیک نشان داد بین سیگار کشیدن (0/041P=،3/232OR=)، اینتوبه بودن (0/0001P=،959/ 75OR=)، داشتن درن (0/016P=،2/669OR=)، FOUR score (0/0001P= ،0/694OR=)، با استفاده از محدودکننده های شیمیایی ارتباط معنادار وجود داشت.

شیوع استفاده از محدودکننده های شیمیایی توسط پرستاران در بخش های مراقبت ویژه بالا بوده است، از این رو نیاز به طراحی گایدلاین های بالینی و خط مشی استفاده از محدودکننده های شیمیایی وجود دارد.